تهیه امولسیون خوراکی عصاره هیدروالکلی سنبل الطیب و مقایسه اثرات ضد دردی و ضد اضطرابی آن با عصاره در موش صحرایی بالغ نر نژاد ویستار

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان

1 گروه فارماسیوتیکس، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج)، تهران، ایران

2 گروه فارماکولوژی، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج)، تهران، ایران

3 گروه فیزیولوژی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج)، تهران، ایران

4 گروه بیوشیمی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج)، تهران، ایران

چکیده

زمینه و هدف: درد مزمن نوروپاتیک یکی از مشکلات شایع و ناتوان کننده جوامع بشری‌است و در مراقبت‌های بهداشتی چالش بر انگیز‌است. گیاه سنبل‌الطیب (Valeriana officinalis) از گذشته تا کنون، به دلیل اثرات آنتی اکسیدانی و مکانیسم‌های متعددش، در درمان درد و اضطراب کاربرد داشته‌ است. همچنین شکل دارویی امولسیون نیز در افزایش فراهمی‌زیستی و جذب فرآورده‌های گیاهی مورد مطالعه‌است. مطالعه حاضر با هدف تعیین اثرات ضد‌دردی و ضد‌اضطرابی امولسیون خوراکی عصاره و مقایسه آن با اثرات عصاره در موش صحرایی بالغ نر صورت گرفت.
روش‌ها: ابتدا امولسیون خوراکی عصاره به کمک مطالعات مشابه و نرم افزار Design Expert فرموله شد و بهترین فرمولاسیون انتخاب گردید. سپس درد نوروپاتیک به کمک مدل جراحی نوروپاتی ضایعه انسدادی مزمن عصب سیاتیک  (CCI)در حیوان القا گشت. عصاره و امولسیون به صورت خوراکی (گاواژ معدی) به مدت ۳۰ روز به حیوانات داده شدند، پس از­آن تست‌های رفتاری ‌استن، جهت بررسی آلودینیای حرارتی، و ماز مرتفع ب­علاوه ای شکل (EPM)، جهت بررسی رفتارهای اضطرابی القایی، در یک روز قبل از القای نوروپاتی و نیز در روز‌های ۲، ۴، ۶، ۱۰، ۱۴، ۲۱، ۳۰ بعد از نوروپاتی بررسی شدند، همچنین در انتها سنجش اثرات گاواژ امولسیون خوراکی عصاره و عصاره  بر پراکسیداسیون لیپید مالون‌دی‌آلدئید (MDA) در بافت مغز مورد بررسی و مقایسه قرارگرفت.
یافته‌ها: تجویز جداگانه عصاره و امولسیون سنبل‌الطیب سبب کاهش آلوداینیای سرد در تمام روزهای پس از جراحی CCI در مقایسه با گروه نوروپاتی شدند (0/05>P). علاوه بر این، جراحی CCI سبب ایجاد اضطراب در موش ­ها شد. که تجویز امولسیون سنبل ­الطیب و عصاره آن توانست به طور معنی‌داری سبب کاهش اضطراب در تست رفتاری ماز مرتفع بعلاوه ای شکل شود. با این تفاوت که با تجویز امولسیون عصاره این روند کاهشی زودتر شروع شد (0/001>P). همچنین تجویز عصاره و امولسیون به طور معنی‌داری میزان مالون‌دی‌آلدئید را در بافت مغز را در موش‌های نوروپاتیک در مقایسه با گروه نوروپاتی کاهش دادند (0/001>P)، با این تفاوت که امولسیون عصاره باعث کاهش بیشتر میزان مالون‌دی‌آلدئید، نسبت به عصاره گردید.
نتیجه‌گیری: عصاره و امولسیون­ سنبل‌الطیب دارای اثرات ضد‌دردی و ضد‌اضطرابی هستند. علاوه­ ­بر­این، تجویز امولسیون سنبل‌الطیب در موش‌های نوروپاتیک به طور معنی‌داری اثرات ضد‌اضطرابی و ضد‌دردی بیشتری در مقایسه با تجویز عصاره  سنبل‌الطیب، دارد.

کلیدواژه‌ها