نقش فرماندهان نظامی به عنوان منتور در سلامت معنوی جامعه: مبتنی بر نظریه قلب سلیم

زمینه و هدف: سلامت و امنیت بزرگترین نعمتهاست. در بحران­ های بیولوژیک نیروهای مسلح از جمله حافظان سلامت جامعه هستند. نظامیان مدافع کشور، حافظ امنیت، استقلال و تمامیت ارضی می­ باشند. مأموریت­ های پیچیده نظامی، احتمال جراحت و نقص عضو، ترس از شکست، اسارت و مرگ، عامل بروز بیماری ­های روان­ تنی در نظامیان است که بر خانواده و جامعه هم تاثیر دارد. فرماندهان در جایگاه الگوهای اجتماعی عمل می­ کنند. رهبری معنوی فرماندهان منتور ضامن آمادگی معنوی در رزم و موثر بر کاهش استرس ­های نظامیان است. این مطالعه با هدف تبیین نقش فرماندهان نظامی منتور در سلامت معنوی جامعه انجام شد.
روش‌ها: درمطالعه ترکیبی، مبتنی بر مدل کروسل و همکاران (2003) با رویکرد اکتشافی-تبیینی، داده­ های کیفی حاصل از مرور غیرنظام­ مند و تحلیل محتوای قراردادی انواع مختلف معنویت، معنویت دینی، رهبری معنوی، منتورینگ معنوی، نظریه شخصیت و نظریه آسیب شناسی مدل قلب سلیم، با داده­ های کمی حاصل از کاربردهای بالینی مدل، تلفیق شدند. اعتبار فرا استنباط­ های تحقیق، در بخش داده ­های کمی از طریق اعتبار درونی-بیرونی، در بخش داده ­های کیفی با "اعتمادپذیری" یا "شاخص قابلیت" سنجیده شدند.
یافته‌ها: سلامت معنوی برخورداری از قلب سلیم و پیامد سلامت شخصیت معنوی است. فرماندهان دارای شخصیت معنوی سالم توام با خردورزی، پاکدامنی، شجاعت، سخاوت، نوعدوستی و مهرورزی رفتار می­ کنند. آن­ ها می­ توانند از طریق داربست زنی در آموزش الگو-محور سبب تربیت معنوی و آمادگی معنوی نیروهای نظامی و خانواده ایشان شوند. فرماندهان نظامی منتور با ایجاد دلبستگی ایمن به خدا و تصور مثبت از خدا سبب ارتقای سلامت معنوی نظامیان و خانواده ­ها می­ شوند. دلبستگی به پیامبر در جایگاه مفسر متن مقدس قرآن و الگوی سالم معنوی و تبعیت از سبک زندگی پیامبر، سبب شناخت صحیح از دین، ایجاد تصور مثبت ازخدا و دلبستگی ایمن به خدا (باور به حضور و کفایت خدا) می­ گردد. دلبستگی ایمن به خدا، استرس ­های شغلی، فشار رخدادهای زندگی را کاهش می­ دهد. رهبری معنوی فرماندهان منتور و سبک زندگی ایشان در ارتقای سلامت معنوی جامعه با تغییر نگرش مردم به رخدادهای زندگی تاثیر دارد.
نتیجه‌گیری: با توجه به تاثیر آموزش الگو-محور در شکل­ گیری شخصیت معنوی سالم و تربیت معنوی، توصیه می ­شود فرماندهان با تقویت تصور مثبت از خدا و دلبستگی ایمن به خدا، معنویت نیروهای نظامی و خانواده ایشان را ارتقا دهند و با تغییر نگرش به رخدادهای زندگی برای ارتقای سلامت معنوی جامعه بکوشند.