حوادث مسمومیت های شیمیایی یک مشکل مهم بهداشتی و با سابقه‌ای طولانی، در سراسر جهان است و بروز آن در مؤسسات آموزشی ایران در سال 1401 و ضرورت اقدامات پیشگیرانه، سبب توجه ویژه مسئولین به این حوادث گردید. این مطالعه با هدف مروری بر تبیین اصول و الزامات پیشگیری و مدیریت حوادث مسمومیت در مراکز آموزشی انجام شد. مقاله از نوع مروری نقلی است که با جستجوی کلمات کلیدی در تمام پایگاه های اطلاعاتی بر خط ملی و جهانی از سال 1373 تا 1401 انجام شد. به علت کمبود مقالات مرتبط، تعدادی کتاب، دستورالعمل و وبگاه معتبر مرتبط نیز بررسی شد. در حوادث عمدی منجر به مسمومیت غالباً مواجهه مردم از نوع استنشاقی، چشمی و پوستی است. کودکان و دانش آموزان حساس بوده و اولین کسانی هستند که در معرض خطر هستند و علائم نشان می‌دهند. مدیریت بهینه حوادث مستلزم وجود برنامه های راهبردی پیشگیرانه جهت حذف یا کاهش شدت خطر است. تمام افراد حاضر در مراکز آموزشی می بایست نکات بهداشتی پیشگیرانه مواجهه با مواد شیمیایی را آموزش دیده و آگاهی کافی کسب نمایند. در صورت بروز حادثه، آمادگی و پاسخ به موقع به‌خصوص شناسایی و ثبت علائم اولیه بالینی مصدومین و مشخصات عامل شیمیایی، جهت تشخیص سریع عامل و سرعت عمل در تصمیمگیری جهت مدیریت بهینه حادثه و ممانعت از ایجاد ترس جمعی و اختلال در امنیت روانی مردم، ضروری است. نتایج این مطالعه نشان می دهد ایجاد انگیزه و آموزش راهبردهای پیشگیرانه به افراد جهت انجام رفتارهای ارتقاءدهنده سلامت، ایمن و کاهش رفتارهای نادرست، نقش مؤثری در کاهش بروز شرایط خطرناک و پیشگیری از مسمومیت ها دارد و در صورت وقوع حادثه، کمک می کند تا در سریعترین زمان ممکن، خدمات لازم ارائه شود. انتظار است با اطلاع رسانی و اجرای درست الزامات توصیه شده در این مقاله، کمک مؤثری به ارتقا پایداری ملی در برابر تهدیدات مشابه در آینده شود و با کاهش بروز و شدت مسمومیت ها، شرایط برای حفظ و ارتقای سلامت آحاد مردم و در نتیجه به حداقل رسیدن آسیب پذیری جامعه فراهم شود و در آینده چنین حوادثی در سطح کشور تکرار نشوند.
)