الگوی چندمنظوره سازی اورژانس عمومی بیمارستان‌ها در شرایط CBRN: ‌مطالعه مروری

نوع مقاله : مروری

نویسندگان

1 مرکز تحقیقات ‌آسیب‌های شیمیایی، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج)، تهران، ایران

2 مرکز تحقیقات مدیریت سلامت، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج)، تهران، ایران

چکیده

زمینه و هدف: بیمارستان‌ها اغلب به عنوان خط مقدم در مقابله با حوادث هستند. ‌ضرورت این مطالعه در شرایطی است که با توجه به روند فناوری و تهدیدات که در حوادث شیمیایی، زیستی، هسته ­ای و پرتوی (CBRN) قابل مشاهده است، اهداف جنگ‌های آینده و خطر همه‌گیری جامعه و تهدیدات پیچیده‌ای که در زمینه CBRN وجود دارد، اهمیت موضوع را دوچندان کرده است. منطقی‌ترین شیوه برخورد با یک خطر بالقوه داشتن آمادگی لازم برای مقابله با شرایط بحرانی است که این امر مستلزم داشتن الگوهای علمی است. لذا هدف این مطالعه، نگاهی به سطح آمادگی‌ اورژانس‌‌ها در مقابله با حوادث CBRN و یک الگوی چند منظوره‌سازی اورژانس عمومی بیمارستان‌ها در شرایط CBRN است.
روش‌ها: این مطالعه یک پژوهش مروری، از نوع روایی است. جامعه آماری شامل اسناد و مقالات در دسترس در مورد اورژانس CBRN در بازه زمانی ژانویه 2000 تا آوریل 2022 بود. روش نمونه‌گیری به صورت سرشماری با ابزار بررسی اسناد مرتبط با موضوع؛ اورژانس عمومی، تروما، شیمیایی، زیستی، هسته‌ای و پرتوی انجام شد. روایی مطالعه از طریق جستجو مقالات در پایگاه‌های معتبر علمی فارسی و انگلیسی شامل PubMed، Scopus، Magiran، IranMedex و Google Scholar انجام گرفت. همچنین جهت پایایی از مطالعه تطبیقی اسناد استفاده شد. روش جستجو با استفاده از کلید‌واژه‌های General Emergency، Trauma Emergency، Chemical Emergency Biological Emergency، Nuclear Emergency و Radiation Emergency و معادل فارسی آن‌ها بود. سپس با استفاده از چک لیست پریسما، مورد تجزیه و تحلیل قرار‌گرفت.
یافته‌ها: پس از لحاظ کردن معیارهای ورود و خروج، در مجموع تعداد 22 مقاله مربوط به کشور‌های؛ ایران (10 مورد)، آمریکا (5 مورد)، کانادا (3 مورد)، بریتانیا (1 مورد)، بلژیک (1 مورد)، استرالیا (1 مورد) و هنگ‌کنگ (1‌ مورد) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج پژوهش حاکی از این بود که مهمترین عامل موفقیت در برابر حوادث CBRN در اورژانس، پیش­بینی و تدارک اقدامات لازم و آمادگی برای مواجهه با آن است. یافته­ های مطالعه حاضر با توجه به اسناد و مقالات و مقایسه بین آن ­ها (عوامل مشترک) و همچنین با استفاده از شاخص‌های سازمان‌های بین‌المللی در زمینه مدیریت بحران بیانگر آن بود که در مجموع شش محور در زمینه اورژانس CBRN شامل: 1) طراحی بخش فیزیکی اورژانس، 2) دارو و تجهیزات مورد نیاز، 3) ‌کارکنان‌موردنیاز، 4) آموزش وتربیت کارکنان، 5) ساختار و تشکیلات، 6) فرآیندها و دستورالعمل، تقسیم و مورد بررسی قرار گرفت.
نتیجه‌گیری: مطالعات صورت گرفته و تحلیل‌های انجام شده بر مبنای آن‌ها نشان داد که بسیاری از سازمان‌ها و کشورها از الگوی مشخصی برای مواجهه با حوادث CBRN استفاده نمی‌کنند. می‌توان گفت‌ که‌ بیشتر بیمارستان‌ها به‌ جز بیمارستان‌هایی‌ که‌ دارای اورژانس‌ اختصاصی‌ برای یکی‌ از عامل‌های CBRN هستند، برای مقابله‌ با چنین حوادثی آمادگی‌ لازم را ندارند. در این راستا تدوین مدل جامع مدیریت بحران‌های CBRN مشتمل بر ابعاد: منابع انسانی، ساختار و تشکیلات، فضای فیزیکی، دستورالعمل‌ها و فرایندها، و تجهیزات از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

کلیدواژه‌ها