بررسی میزان شیوع و عوامل خطر سندرم متابولیک در پرسنل ستادی و عملیاتی یک مرکز نظامی

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان

1 کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان، بندرعباس، ایران

2 گروه پزشکی اجتماعی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، اردبیل، ایران

3 مرکز تحقیقات غدد و متابولیسم، پژوهشکده سلامت، دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان، بندرعباس، ایران

چکیده

زمینه و هدف: سندرم متابولیک به عنوان یک مشکل مهم بهداشت عمومی در نظر گرفته می­‌شود و گزارشات کمی در مورد این بیماری در بین نیرو­های نظامی در دسترس است، لذا این مطالعه با هدف تعیین میزان شیوع سندرم متابولیک و عوامل خطرزای آن در بین پرسنل یک جمعیت نظامی انجام شد.
روش‌ها: این مطالعه توصیفی-مقطعی در سال 1400 انجام گرفت. در این مطالعه با مراجعه 368 نفر از پرسنل نیروی انتظامی به طرح پایش سلامت سالیانه، مقادیر سن، قد، وزن، نمایه توده­ بدنی (BMI)، دور شکم، دور لگن، فشار سیستولی، فشار دیاستولی، قند خون ناشتا، کلسترول، تری­‌گلیسرید، لیپوپروتیین با چگالی بالا (HDL)، لیپوپروتیین با چگالی پایین (LDL) و آلانین آمینوترنسفراز (ALT) اندازه­‌گیری شد. سپس میزان شیوع سندرم متابولیک با دو معیار، پانل درمانی بزرگسالان 3 (ATP III) و فدراسیون بین المللی دیابت (IDF) محاسبه گردید. از شاخص آماری میانگین و انحراف معیار برای توصیف داده­‌های کمی و از فراوانی و درصد برای متغیرهای کیفی استفاده شد. از آزمون کولموگروف-اسمیرنوف جهت بررسی چگونگی توزیع داده­ها استفاده گردید.value -P < /span> کمتر از 0/05، به‌عنوان اختلاف آماری معنا‌دار در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: میانگین سنی، وزن و نمایه توده­ بدنی افراد شرکت‌کننده در این پژوهش به ترتیب برابر با 39/50 سال، 83/74 کیلوگرم و 27/16 کیلوگرم بر متر مربع بودند. مقادیر غیر طبیعی فشار خون، قند خون ناشتا، تری‌گلیسرید، کلسترول، HDL، LDL و ALT در افراد به ترتیب 9/2 درصد، 16/6، درصد، 50/5 درصد، 4/9 درصد، 66/6 درصد، 1/9 درصد، 22/6 درصد مشاهده گردید. مقدار بالای نمایه توده بدنی در 83/1 درصد افراد و مقادیر بالای دور کمر طبق معیار­های  ATP IIIو IDF به ترتیب 7/1 درصد و 35/9 درصد محاسبه شد. شیوع سندرم متابولیک بر طبق معیار ATP III ، 17/7 درصد و بر طبق معیار IDF، 20/7 درصد مبتلا، در کل جمعیت مشخص شدند. در بررسی ارتباط سندرم متابولیک با BMI، گروه سنی و یگان نظامی، ارتباط این سندرم با BMI و گروه سنی به صورت معنادار بود. همچنین، شیوع سندرم متابولیک در یگان نظامی عملیاتی، طبق معیار ATP III، 17/7 درصد و طبق معیار IDF، 19/7 درصد و در یگان نظامی ستادی، طبق معیار ATP III، 17/6 درصد و طبق معیار IDF، 21/8 درصد بود.
نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان می­‌دهد که حدود یک پنجم از جمعیت پرسنل نظامی مورد مطالعه دارای سندرم متابولیک می‌­باشند. اگرچه این میزان، حدود دو برابر کمتر از میانگین جامعه است ولی با توجه به سبک زندگی و شغل افراد نظامی و جهت رسیدن به اهداف عالی تعیین شده برای این سازمان، همین مقدار نیز به توجه نیاز دارد. بنابراین استفاده از روش­‌های مختلف آموزشی جهت کاهش و کنترل وزن، رژیم غذایی و افزایش فعالیت جسمانی پیشنهاد می­‌شود.

کلیدواژه‌ها


1. Kassi E, Pervanidou P, Kaltsas G, Chrousos G. Metabolic syndrome: definitions and controversies. BMC medicine. 2011;9(1):1-3. doi: 10.1186/1741-7015-9-48 2. Padwal RS. Obesity, diabetes, and the metabolic syndrome: the global scourge. Canadian Journal of Cardiology. 2014;30(5):467-72. doi: 10.1016/j.cjca.2013.11.004 3. Payab M, Hasani-Ranjbar S, Merati Y, Esteghamati A, Qorbani M, Hematabadi M, et al. The prevalence of metabolic syndrome and different obesity phenotype in Iranian male military personnel. American Journal of Men's Health. 2017;11(2):404-13. doi.org/10.1177/1557988316683120 4. Rafati S, Isheh M, Azarbad A, Ghadiri Soufi F, Rahimi A, Kheirandish M. The association of sleep duration and metabolic syndrome in the Bandare-Kong cohort study, a cross-sectional survey (finding from PERSIAN cohort study). Diabetology & Metabolic Syndrome. 2021;13(1):1-9. doi: 10.1186/s13098-021-00737-1 5. Wang HH, Lee DK, Liu M, Portincasa P, Wang DQ. Novel insights into the pathogenesis and management of the metabolic syndrome. Pediatric Gastroenterology, Hepatology & Nutrition. 2020;23(3):189. doi:10.5223/pghn.2020.23.3.189 6. Misra A, Khurana L. Obesity and the metabolic syndrome in developing countries. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism. 2008;93(11_supplement_1):s9-30. doi: 10.1210/jc.2008-1595 7. Lotti F, Marchiani S, Corona G, Maggi M. Metabolic Syndrome and Reproduction. International Journal of Molecular Sciences. 2021;22(4):1988. doi: 10.3390/ijms22041988 8. Tabatabaei-Malazy O, Saeedi Moghaddam S, Rezaei N, Sheidaei A, Hajipour MJ, Mahmoudi N, et al. A nationwide study of metabolic syndrome prevalence in Iran; a comparative analysis of six definitions. PloS one. 2021;16(3):e0241926. doi: 10.1371/journal.pone.0241926 9. Chatripour R, Rad KS, Sharifi H, Jorvand R. Comparison of the prevalence of metabolic syndrome in military and non-military (civilian) personnel and its relationship with lifestyle. Journal of Military Medicine. 2021;23(4):358-66. [In Persian] doi: 10.30491/JMM.23.4.358 10. Alisheri GH, Mohebi H, Ahmadzadasl M. Assesment of health condition in islamic revolutionary guard corps (SEPAH) personnel in tehran. Journal of Military Medicine. 2005; 131-139. [In Persian] 11. Salimi Y, Taghdir M, Sepandi M, Zarchi AA. The prevalence of overweight and obesity among Iranian military personnel: a systematic review and meta-analysis. BMC public health. 2019;19(1):1-9. 12. Sepandi M, Taghdir M. Prevalence of metabolic syndrome in personnel of a military center. Journal of Military Health Promotion. 2020;1(2):78-84. [In Persian] 13. Ghorbani R, Eskandarian R, Rashidy-Pour A, Khamseh ME, Malek M. Prevalence of metabolic syndrome according to ATP III and IDF criteria in the Iranian population. Koomesh. 2012;65-75. [In Persian] 14. Lee JH, Seo DH, Nam MJ, Lee GH, Yang DH, Lee MJ, et al. The prevalence of obesity and metabolic syndrome in the Korean military compared with the general population. Journal of Korean medical science. 2018;33(25). doi: 10.3346/jkms.2018.33.e172 15. Maleki R, Mostafazadeh M, Nazari Sharif H, Rahim Nejad S, Gorgani-Firuzjaee S. The prevalence of metabolic syndrome in air guard forces of Iran Army. Paramedical Sciences and Military Health. 2016;11(1):8-16. [In Persian] 16. Iravani S, Sabayan B, Sedaghat S, Heydari S, Javad P, Lankarani K, et al. The association of elevated serum alanine aminotransferase with metabolic syndrome in a military population in southern Iran. Iranian Cardiovascular Research Journal. 2010;30(108):29-6. 17. Wang WY, Li CH, Wu YS, Chien WC, Wang KY, Tzeng WC. Gender differences in the prevalence of metabolic syndrome among Taiwanese air force personnel: A population-based study. Journal of Cardiovascular Nursing. 2020;35(5):502-11. doi: 10.1097/JCN.0000000000000714 18. Maher B, Zied BA, Salem B, Haythem M, Riadh A. Epidemiology of Metabolic Syndrome in the North of Tunisia: Results of a Survery of Cohort of 2500 Military. Metabolism-Clinical and Experimental. 2021;116. doi: 10.1016/j.metabol.2020.154674 19. Al-Shehri HA, Al-Asmari AK, Khan HA, Horaib GB, Al-Buraidi A, Al-Sharif AA, et al. Recent Trends of Metabolic Syndrome and Its Components in Military Recruits from Saudi Arabia. Medicines. 2021;8(11):65. doi: 10.3390/medicines8110065 20. Filho RT, D’Oliveira Jr A. The prevalence of metabolic syndrome among soldiers of the military police of Bahia state, Brazil. American journal of men's health. 2014;8(4):310-5. doi: 10.1177/1557988313510928 21. Baygi F, Herttua K, Jensen OC, Djalalinia S, Ghorabi AM, Asayesh H, et al. Global prevalence of cardiometabolic risk factors in the military population: a systematic review and meta-analysis. BMC endocrine disorders. 2020;20(1):1-7. doi: 10.1186/s12902-020-0489-6 22. Rostami H, Tavakoli HR, Rahimi MH, Mohammadi M. Metabolic syndrome prevalence among armed forces personnel (military personnel and police officers): a systematic review and meta-analysis. Military medicine. 2019;184(9-10):e417-25. doi: 10.1093/milmed/usz144 23. Cai H, Huang J, Xu G, Yang Z, Liu M, Mi Y, et al. Prevalence and determinants of metabolic syndrome among women in Chinese rural areas. PloS one. 2012;7(5):e36936. doi: 10.1371/journal.pone.0036936 24. Bayameen MA, Al-Raddadi MR, Hassan A, Banamah OB, Mohammed ME, Habadi ME, et al. Prevalence of Metabolic Syndrome among Primary Health Care Attendees in King Fahad Armed Forces Hospital in Jeddah. Archives of Medicine. 2018;10(2):9. doi: 10.21767/1989-5216.1000269 25. Azizi F, Raiszadeh F, Salehi P, Rahmani M, Emami H, Ghanbarian A, et al. Obesity and Cigarethe Smoking are Two Modifiable Determination of Serum HDL Level in Tehran Urban Population" Tehran Lipid and Glucose Study". Research in Medicine. 2000;24(3):237-50. [In Persian] 26. de Carvalho Vidigal F, Ribeiro AQ, Babio N, Salas-Salvadó J, Bressan J. Prevalence of metabolic syndrome and pre-metabolic syndrome in health professionals: LATINMETS Brazil study. Diabetology & metabolic syndrome. 2015;7(1):1-9. doi: 10.1186/s13098-015-0003-x