ارزیابی پتانسیل خطر باقی‌مانده فلزات سنگین (آرسنیک، سرب، کادمیوم) در نمونه های چای سیاه مصرفی مراکز نظامی

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان

1 مرکز تحقیقات بهداشت، پژوهشکده سبک زندگی، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج)، تهران، ایران

2 مرکز تحقیقات مدیریت سلامت، پژوهشکده سبک زندگی، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج)، تهران، ایران

3 کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج)، تهران، ایران

چکیده

زمینه و هدف: چای سیاه دم شده یکی از نوشیدنی­های متداول در ایران است. آلودگی خاک به فلزات سنگین، باعث تجمع در چای و اثرات سوء بر سلامت انسان می­گردد. هدف این مطالعه ارزیابی پتانسیل خطر باقی­مانده فلزات سنگین (آرسنیک، سرب، کادمیم) در انواع چای سیاه منتخب دم شده مصرفی مراکز نظامی در سال 1397 بود.
روش‌ها: این مطالعه توصیفی- تحلیلی بصورت مقطعی در سال 1397 انجام شد. تعداد شش نشان از چای­های موجود پرمصرف نیروهای نظامی شامل سه نشان ایرانی و سه نشان خارجی انتخاب و از هر نشان سه نمونه پنج گرمی به صورت تصادفی برداشت شد. نمونه­ها به مدت بیست دقیقه در آب مقطر با دمای جوش عمل آوری و دم کشیده شد. غلظت فلزات سنگین آن­ها با استفاده از دستگاهICP-OES  اندازه­گیری شد. نتایج با استفاده از نرم افزار­های Excel و SPSS نسخه 13 تجزیه و تحلیل و پتانسیل ایجاد خطر بر اساس شاخص­های THQ، TR و HI تعیین شد.
 یافته‌ها: غلظت فلزات سنگین در نشان­های چای ایرانی بالاتر از نشان­های خارجی بود اما اختلاف معنی­داری نداشتند (05/0P >). حداکثر و حداقل غلظت آرسنیک در بین نشان­های خارجی، به ترتیب در نشان­های احمد و گلستان  019/0 و 011/0 و در بین نشان­های ایرانی در نشان­های دامنه و فومنات 021/0 و mg/l 012/0 بود. حداکثر و حداقل غلظت کادمیوم در بین نشان­های خارجی، به ترتیب در نشان­های گلستان و احمد 002/0 و غیر قابل تشخیص و در تمام نشان­های ایرانی 002/0 و  mg/l001/0 بود. حداکثر و حداقل غلظت سرب در‍ بین نشان­های خارجی، به ترتیب در نشان­های گلستان و احمد 068/0 و 005/0 و بین نشان­های ایرانی ( رفاه و فومنات) 080/0 و  mg/l024/0 بود. پتانسیل خطر باقی­مانده فلزات سنگین برای تمام نشان­ها کمتر از مقادیر توصیه شده رهنمودی ( > 1) بود.
نتیجه‌گیری: غلظت­ آرسنیک و سرب در تمام نشان­های چای مورد مطالعه بالاتر از حد استانداردهای ملی و سازمان جهانی بهداشت بود. اما پتانسیل خطر باقی مانده فلزات سنگین بر اساس شاخص­های محاسبه شده، کمتر از مقادیر رهنمودی از نظر پیامدهای بهداشتی بود.

کلیدواژه‌ها


1) Sobhan A.S. Assessing of As, Zn, Pb, Cd, Cr, Cu and Mn Contamination in Groundwater Resources of Razan Plain Using Water Quality Pollution Indices. J Neyshabur Univ Med Sci.2017: 4 (4); 33-45. 2) Ali H, Khan E. What are heavy metals? Long-standing controversy over the scientific use of the term ‘heavy metals’–proposal of a comprehensive definition. Toxicol Environ Chem. 2018;100 (1):6-19. 3) Deng Y, Jiang L, Xu L, Hao X, Zhang S, Xu M, et al. Spatial distribution and risk assessment of heavy metals in contaminated paddy fields–A case study in Xiangtan City, southern China. Ecotoxicol Environ Saf. 2019;171:281-9. 4) kamarehei B, Mirhosseini S H, jafari A, Asgari G, Bierjandi M, rostami Z. Study of heavy metal concentration (As, Ba, Cd, Hg, Pb, Cr)in water resources and river of Borujerd city in 2008-2009. yafte. 2010; 11 (4) :45-51. 5) Ozaydin-Yavuz G, Yavuz IH, Demir H, Demir C, Bilgili SG. Alopecia areata different view; Heavy metals. Indian J. Dermatol. 2019;64(1):7. 6) Malakootian M, Mesreghani M, Daneshpazhoo M. A Survey on Pb, Cr, Ni and Cu Concentrations in Tehran consumed black tea: A short report. J. Rafsanjan Univ. Med. Sci. 2011; 10 (2): 138-143. 7) Aghelan N, Sobhan A.S. Health Risk Assessment of Consumption of Tea marketed in Hamadan City, Potential Risk of As, Pb, Cd and Cr. Avicenna Journal of Clinical Medicine. 2016: 23(1); 65-74. 8) Asgari A, Ahmadi Moghaddam M, Mahvi A, Yonesian M. Evaluation of aluminum in Iranian consumed tea. J Knowl Manag. 2008;3(2):45-9. 9) Noll MR. Trace elements in terrestrial environments: biogeochemistry, bioavailability, and risks of metals. J. Environ. Qual. 2003;32(1):374. 10) Dhungana R, Aharon P. Stable isotopes and trace elements of drip waters at DeSoto Caverns during rainfall-contrasting years. Chem. Geol. 2019;504:96-104. 11) Weber AM, Mawodza T, Sarkar B, Menon M. Assessment of potentially toxic trace element contamination in urban allotment soils and their uptake by onions: A preliminary case study from Sheffield, England. Ecotoxicol Environ Saf. 2019;170:156-65. 12) Andrew SC, Taylor MP, Lundregan S, Lien S, Jensen H, Griffith SC. Signs of adaptation to trace metal contamination in a common urban bird. Sci. Total Environ. 2019; 679: 65-86. 13) Naghipour D, Amouei A, Dadashi M, Zazouli MA. Heavy metal content in black tea and their infusions in North of Iran and estimation of possible consumer health risk. Journal of Mazandaran University of Medical Sciences. 2016;26 (143):211-23. 14) Gunjal DB, Naik VM, Waghmare RD, Patil CS, Shejwal RV, Gore AH, et al. Sustainable carbon nanodots synthesised from kitchen derived waste tea residue for highly selective fluorimetric recognition of free chlorine in acidic water: A waste utilization approach. J TAIWAN INST CHEM E. 2019; 95:147-54. 15) Wiebe K, Robinson S, Cattaneo A. Climate Change, Agriculture and Food Security: Impacts and the Potential for Adaptation and Mitigation. J Sci Food Agric. 2019: 55-74. 16) Shekoohiyan S, Ghoochani M, Mohagheghian A, Mahvi AH, Yunesian M, Nazmara S. Determination of lead, cadmium and arsenic in infusion tea cultivated in north of Iran. J environ health sci eng. 2012. 37 (1): 1-6. 17) Zazouli MA, Bandpei AM, Maleki A, Saberian M, Izanloo H. Determination of cadmium and lead contents in black tea and tea liquor from Iran. Asian J Chem. 2010;22(2):1387. 18) Hung DQ, Nekrassova O, Compton RG. Analytical methods for inorganic arsenic in water: a review. Talanta. 2004;64(2):269-77. 19) Vacchina V, Połeć K, Szpunar J. Speciation of cadmium in plant tissues by size-exclusion chromatography with ICP-MS detection. J Anal At Spectrom 1999;14(10): 1557-66. 20) Federation WE, Association APH. Standard methods for the examination of water and wastewater. American Public Health Association (APHA): Washington, DC, USA. 2005. 21) Rose M, Knaggs M, Owen L, Baxter M. A review of analytical methods for lead, cadmium, mercury, arsenic and tin determination used in proficiency testingPresented at the 2001 European Winter Conference on Plasma Spectrochemistry, Lillehammer, Norway, February 4–8, 2001. J Anal At Spectrom. 2001;16(9): 1101-6. 22) Ghasemkhani H, Sobhanardakani S, Cheraghi M. Health risk assessment of consumption of commercial fruit juices marketed in Hamedan City based on potential risk of Zn and Cd. J Neyshabur Univ Med Sci. 2016;4(2): 32-40. 23) Zhong W-S, Ren T, Zhao L-J. Determination of Pb (Lead), Cd (Cadmium), Cr (Chromium), Cu (Copper), and Ni (Nickel) in Chinese tea with high-resolution continuum source graphite furnace atomic absorption spectrometry. J Food Drug Anal. 2016; 24(1):46-55. 24) Cao H, Qiao L, Zhang H, Chen J. Exposure and risk assessment for aluminium and heavy metals in Puerh tea. Sci Total Environ. 2010;408(14):2777-84. 25) Zaree P, Faraji H, Tabatabaee Yazdi F, Karimifar P, Bidkhori H. Faraji Heriss M. Survey and comparison of physicochemical and heavy meta.ls properties in exported and imported tea. JFST.2018; 14 (73): 343-349. 26) Han w, zhao f, shi y, ma l, ruan j. scale and causes of lead contamination in Chinese tea. Environ Pollut. 2006; 139: 125-32. 27) Karimi G, Hasanzadeh M, Nili A, Khashayarmanesh Z, Samiei Z, Nazari F, et al. Concentrations and health risk of heavy metals in tea samples marketed in Iran. Pharmacology. 2008; 3:164-74. 28) Troisi J, Richards S, Symes S, Ferretti V, Di Maio A, Amoresano A, et al. A comparative assessment of metals and phthalates in commercial tea infusions: a starting point to evaluate their tolerance limits. Food chemistry. 2019:288; 193-200. 29) Atasoy AD, Yesilnacar MI, Yildirim A, Atasoy AF. Nutritional Minerals and Heavy Metals in Tea Infusions and Daily Intake of Human Body. urk J Food Agric Sci. 2019;7(2):234-9.