ساخت و اعتباریابی مقیاس تأثیر معلولیت در جانبازان و معلولین

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان

1 دانشگاه اردکان

2 سازمان بهزیسیتی

3 گروه مشاوره، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران

چکیده

زمینه و هدف: جانبازان و معلولین جسمی، اغلب در معرض مشکلاتی همچون تبعیضات اجتماعی، نداشتن زندگی مستقل و عدم امکان مشارکت در فعالیت­های روزمره نسبت به بقیه افراد قرار دارند. هدف این پژوهش ساخت و اعتباریابی مقیاس معلولیت بر زندگی فردی، اجتماعی و خودپنداره جانبازان و معلولین جسمی-حرکتی است.
روش‌ها: این پژوهش در قالب یک طرح توصیفی از نوع همبستگی در سال 1397 انجام شد. به این منظور، از بین تمامی جانبازان و معلولین ناتوان جمسی-حرکتی تحت پوشش بنیاد شهید و امور ایثارگران و بهزیستی شهر اصفهان، تعداد 280 نفر به شیوه نمونه­گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش عبارت بود از مقیاس تأثیر معلولیت (Disability Impact Scale)، که بر اساس پیشینه پژوهشی و مصاحبه با جانبازان و معلولین جسمی در یک مقیاس 5 درجه­ای لیکرت طراحی شد، عزّت‌نفس روزنبرگ (Rosenberg Self-Esteem Scale)، خود پنداره بک (Self –Beck Concept) و آزمون احساس کهتری (Inferiority Scale). داده­های گردآوری شده با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی و همبستگی پیرسون با نرم‌افزار SPSS نسخه 21 تجزیه و تحلیل شدند. به‌منظور تعیین پایایی نیز از روش‌های آزمون- بازآزمون و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد.
یافته‌ها: مقیاس تأثیر معلولیت در جانبازان و معلولین از روایی محتوایی و صوری قابل قبولی برخوردار بود. تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد 53 گویه از تعداد گویه‌های اولیه طراحی شده باقی ماند و این گویه‌ها از 14 عامل احساس حقارت، آرزوی خیالی، حمایت خانواده، اجتناب از معلولیت، انزوای اجتماعی، ناامیدی، ارتباط با اطرافیان، محرومیت عاطفی، پذیرش معلولیت، نگرش اطرافیان، توانمندی، پذیرش مسئولیت، احساس درماندگی، انزوای عاطفی اشباع شده است. مقیاس تأثیر معلولیت دارای روایی همگرای معنی‌داری با نمره‌های مقیاس عزّت‌نفس روزنبرگ (0/47)، خودپنداره بک (0/31) و روایی واگرا با مقیاس احساس (0/57) حقارت بود. همبستگی نمره­های آزمودنی­ها در دو بار اجرای آزمون به فاصله زمانی یک هفته (0/83) معنی­ دار بود و نشان از پایایی بازآزمایی خوب مقیاس می­داد (0/001>p < /span>). همچنین ضریب آلفای کرونباخ ضریب آلفای کرونباخ نمره کلّی مقیاس تأثیر معلولیت 0/87 به‌دست آمد که نشان از پایایی درونی قابل قبول این مقیاس می­داد.
نتیجه‌گیری: مقیاس تأثیر معلولیت در جانبازان و معلولین از پایایی و روایی مطلوبی برخوردار بوده و می­تواند به‌عنوان ابزاری مناسب، جنبه­های تأثیر معلولیت بر زندگی فردی، اجتماعی و خودپنداره جانبازان را مورد بررسی قرار دهد.

کلیدواژه‌ها


1. Fellinghauer B, Reinhardt JD, Stucki G, Bickenbach J. Explaining the disability paradox: a cross-sectional analysis of the Swiss general population. 2012;12(1):655. doi:10.1186/1471-2458-12-655 2. Organization WH. World report on disability 2011: World Health Organization; 2011. 3. Kuvalekar K, Kamath R, Ashok L, Shetty B, Mayya S, Chandrasekaran V, et al. Quality of life among persons with physical disability in udupi taluk: A cross sectional study. 2015;4(1):69. doi:10.4103/2249-4863.152258 4. Tolabi Z. Veterans' life experiences: A phenomenological study. 2015;4(3):266-79. 5. Hajloo N, Relationship between economic-social activity and reduction of veterans' psychological problems. 2009;11(2):89-95. 6. Khaghanizadeh M, Sirate Nir M. Influence of individual, familial and socioeconomic factors on severity of psychiatric symptoms in veterans with mental disorders. 2004;6(1):33-7. 7. Ghafarpoor Nafchi S, Mohammadi A. Effective factors contributing to acceptance of people with disability in the society (Case study: Shahrekord). 2017;18(3):202-11. doi:10.21859/jrehab-1803202 8. Neille J, Penn C. The interface between violence, disability, and poverty: Stories from a developing country. 2017;32(18):2837-61. doi:10.1177/0886260515596332 9. Forsyth R, Colver A, Alvanides S, Woolley M, Lowe M. Participation of young severely disabled children is influenced by their intrinsic impairments and environment. 2007;49(5):345-9. doi:10.1111/j.1469-8749.2007.00345.x 10. Khanjani MS, Khankeh HR, Younesi SJ, Azkhosh M. The Main Factors Affecting the Acceptance and Adaptation With Spinal Cord Injury: A Qualitative Study. 2019. doi:10.32598/rj.19.4.276 11. Cook S, Kabeer N. Social protection as development policy: Asian perspectives: Routledge; 2011. doi:10.4324/9780203814093 12. Kirshbaum H. Disability and humiliation. 1991. doi:10.1007/BF02015217 13. Amtmann D, Bamer AM, Cook KF, Askew RL, Noonan VK, Brockway JA. University of Washington self-efficacy scale: A new self-efficacy scale for people with disabilities. 2012;93(10):1757-65. doi:10.1016/j.apmr.2012.05.001 14. Egede LE, Acierno R, Knapp RG, Lejuez C, Hernandez-Tejada M, Payne EH, et al. Psychotherapy for depression in older veterans via telemedicine: a randomised, open-label, non-inferiority trial. 2015;2(8):693-701. doi:10.1016/S2215-0366(15)00122-4 15. Moradi A, Rezaei Dehnavi S. Effectiveness of self-esteem, self-efficacy, and achievement motivation group trainings on self-esteem of physically disabled females. 2012;2(5):-. 16. Zahirinia M, An Survey of Personal and Social Consequences of Disability %J Cultural Journal of Hormozgan. 2011;1(1):162-80. 17. Mrug S, Wallander JL. Self-Concept of Young People with Physical Disabilities: does integration play a role?. International Journal of Disability, Development and Education. 2002;49(3):267-80.doi:10.1080/1034912022000007289 18. Poursoltani Zarandi H, Hadavi F. Determining of validity and reliability of achievement goal questionnaire in the veterans and the disables athlete of Khorasan-e Razavi Province. 2013;6(1):34-43. 19. Nir MS, Ebadi A, Fallahi-Khoshknab M, Vafadar Z. Design and psychometric properties of the quality of life questionnaire for veterans with combat related post-traumatic stress disorder. 2019. 20. Narimani M, Mousazadeh T. Comparing self-esteem and self-concept of handicapped and normal students. Procedia-Social and Behavioral Sciences. 2010;2(2):1554-7. doi:10.1016/j.sbspro.2010.03.234 21. Krejcie RV, Morgan DW. Determining sample size for research activities. 1970;30(3):607-10. doi:10.1177/001316447003000308 22. Power MJ, Green AM, WHOQOL‐DIS Group. The Attitudes to Disability Scale (ADS): development and psychometric properties. 2010;54 (9): 860-74. doi:10.1111/j.1365-2788.2010.01317.x 23. Kline P. An easy guide to factor analysis: Routledge; 2014.doi:10.4324/9781315788135 24. Ackerman TA. A didactic explanation of item bias, item impact, and item validity from a multidimensional perspective. 1992;29(1):67-91. doi:10.1111/j.1745-3984.1992.tb00368.x 25. Rosenberg MJS. Self-esteem and the adolescent.(Economics and the social sciences: Society and the adolescent self-image). 1965; 148:804.doi:10.1515/9781400876136 26. Greenberger E, Chen C, Dmitrieva J, Farruggia SP. Item-wording and the dimensionality of the Rosenberg Self-Esteem Scale: Do they matter? 2003; 35(6):1241-54.doi:10.1016/S0191-8869(02)00331-8 27. Alizadeh T, Farahani MN, Shahraray M, Alizadegan S. The relationship between self esteem and locus of control with infertility related stress of no related infertile men and women. 2005;6(2). 28. Mohammadi N. The preliminary study of validity and reliability of Rosenberg's self-esteem scale. 2005;1(4):55-62. 29. Ahadi B. Relationship between loneliness and self-esteem with students'attachment styles. 2009. 30. Beck AT, Steer RA, Epstein N, Brown G. Beck self-concept test. Psychological Assessment: A Journal of Consulting and Clinical Psychology.1990; 2 (2):191.doi:10.1037/1040-3590.2.2.191 31. Dibajnia P. The study of relationship between self-concept and family assessment. 2004;9(4 (40)). 32. Ebrahimi A, Religion. Jan bozorgi M. The relationship between Relationship skills and marital satisfaction. 2008;1(2):147-64. 33. Yao S-N, Cottraux J, Martin R, Mollard E, Bouvard M, Guérin J, et al. Inferiority in Social Phobics, Obsessive-Compulsives, and Non-Clinical Controls. A Controlled Study with the Inferiority Scale. Behavior and Cognitive Therapy Today. 1998; 305-18.doi:10.1016/B978-008043437-7/50025-9 34. Yousefi R, Mazaheri MA. Inferiority Feeling in Social Phobia and Obsessive Compulsive Disorder Patients. 2008;5(17):63-8. 35. Mohammadpanah A, Yousefi R. Assessment of beliefs about appearance and inferiority feeling in cosmetic surgery candidates. 2011. 36. Rosso AL, Taylor JA, Tabb LP, Michael YL. Mobility, disability, and social engagement in older adults. 2013;25(4):617-37. doi:10.1177/0898264313482489 37. Shilling V, Bailey S, Logan S, Morris C. Peer support for parents of disabled children part 1: perceived outcomes of a one‐to‐one service, a qualitative study. 2015;41(4):524-36. doi:10.1111/cch.12223 38. Anderson D. Adolescent girls' involvement in disability sport: Implications for identity development. 2009;33(4):427-49. doi:10.1177/0193723509350608 39. Scarpa S. Physical self-concept and self-esteem in adolescents and young adults with and without physical disability: The role of sports participation. 2011;4(1). doi:10.5507/euj.2011.003 40. Bagherian F, Asgari A. Reliability, validity and standardization the Comparative Feeling of Inferiority Index. 2017;11(1):103-120.