مرکز تحقیقات فیزیولوژی ورزشی، پژوهشکده سبک زندگی، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج)، تهران، ایران
چکیده
هرچند خواب کافی عامل مهمی در عملکرد روزانه و سلامت همه افراد جامعه به شمار میرود، نظامیان به دلیل ماهیت شغلی ویژهای که دارند مستعد بیخوابی و اختلالات خواباند و کمخوابی و کیفیت پایین خواب جزء مشکلات رایج در نظامیان محسوب میشود. آمادگی رزمی مفهوم گستردهای بوده و متاثر از عوامل زیادی از جمله زیرساختها و تجهیزات، عوامل پشتیبانیکننده و کیفیت سازمان است، اعتقاد بر این است که نیروی انسانی ارزشمندترین دارایی نیروهای مسلح بوده و عوامل موثر بر عملکرد این نیروها در بعد فردی تاثیر به سزایی بر توان و آمادگی رزمی کلی نیروهای مسلح دارد. با توجه به اهمیت ویژه در عملکرد نظامی، امروزه خواب در کنار تغذیه و ورزش به عنوان یکی از ارکان سهگانه عوامل موثر بر عملکرد (P3) در نظامیان شناخته میشود، و مراجع علمی و پزشکی- نظامی توصیههای ویژه خواب به منظور عملکرد بهینه نیروهای نظامی تدوین و ارائه کردهاند. بر اساس خطوط راهنمای موجود رعایت بهداشت خواب و توجه به راهبردهای ویژه مدیریت خواب در شرایط نظامی میتواند با بهبود کیفیت خواب به کاهش پیامدهای خواب ناکافی و بهبود عملکرد نظامی و توان رزمی کمک کند. با وجود این، هنوز نیاز به پژوهشهای بیشتر برای ارائه راهکارهای کاربردیتر به منظور مدیریت خواب در شرایط عملیاتی پیشبینی نشده و همچنین در شرایط محیطی خاص (ارتفاعات، محیطهای خیلی سرد و گرم و غیره) برای حفظ یا ارتقاء توان رزمی نیروهای نظامی وجود دارد.