عوامل موثر بر درک خطر ایرانیان از بیماری کووید-19

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان

1 دانشگاه علوم پزشکی سبزوار

2 مرکز تحقیقات غیرواگیر، دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، خراسان رضوی، ایران

چکیده

زمینه و هدف: امروزه درک خطر فقط یک موضوع فردی نیست بلکه عوامل اجتماعی، فرهنگی و ایدئولوژیکی نیز در آن نقش دارند و از آنجایی که تنها راه کاهش خطر در جامعه، افزایش درک خطر اکثریت جامعه می باشد. بنابراین این مطالعه با هدف بررسی عوامل موثر بر درک خطر ایرانیان از بیماری کووید-19 انجام شده است.
روش‌ها: این مطالعه توصیفی مقطعی با استفاده از پرسشنامه درک خطر محقق ساخته به صورت انلاین در میان کاربران ایرانی شبکه‌های اجتماعی (تلگرام و واتساپ) انجام شده است. نمونه گیری به روش آسان و در دسترس انجام شد. پرسشنامه ها پس از تکمیل با استفاده از خروجی اکسل در دسترس قرار گرفت و با استفاده از نرم افزار SPSS-16 و آموس نسخه 16 تحلیل شد.
یافته‌ها: از مجموع 1265 مشاهده، 364 نفر از 20 استان کشور پرسشنامه را در فاصله زمانی 6-12 اسفند ماه 98 تکمیل کرده اند. بیشترین فراوانی سنی مربوط به مشارکت کنندگان در گروه 39-20 سال، و 162 (5/44 %) نفر مرد بودند. تجزیه و تحلیل تائید عاملی مرتبه دوم آموس مشخص کرد؛ عوامل مذهبی- فرهنگی، سیاسی، شناختی، اجتماعی و احساسی در درک خطر ایرانیان از بیماری کووید 19 موثرند. همچنین این آزمون نشان داد؛ اعتقادات و فرهنگ بیشترین همبستگی مثبت و احساسات بیشترین همبستگی منفی را با درک خطر ایرانیان از بیماری کووید- 19 دارد.
نتیجه‌گیری: با توجه به اهمیت نقش سیاسی- اجتماعی و مذهبی اهمیت تلاش مسئولین اجرایی و فرهنگی کشور در ارتقاء درک خطر بیماری کووید-19 پیشنهاد می گردد.

کلیدواژه‌ها


1. Rosa EA. White, black, and gray: critical dialogue with the International Risk Governance Council's Framework for Risk Governance. Global risk governance: Springer; 2008. p. 101-18. 2. Samadipour E, SEYedin H, Ravaghi H. Roles, responsibilities, and strategies for enhancing disaster risk perception: A quantitative study. Journal of Education and Health Promotion. 2018. 3. Reduction GARoDR. Global Facility for Disaster Reduction and Recovery (GFDRR). 2014. 4. Smith RD. Responding to global infectious disease outbreaks: lessons from SARS on the role of risk perception, communication and management. Social science & medicine. 2006;63(12):3113-23. 5. Sohrabi C, Alsafi Z, O’Neill N, Khan M, Kerwan A, Al-Jabir A, et al. World Health Organization declares Global Emergency: A review of the 2019 Novel Coronavirus (COVID-19). International Journal of Surgery. 2020. 6. Fragouli E, Theodoulou P. The way people and societies perceive the nature and context of risk is different, due to psychological and cultural issues. Journal of Economics and Business. 2015;18 (1). 7. Parsizadeh F, Ibrion M, Mokhtari M, Lein H, Nadim F. Bam 2003 earthquake disaster: On the earthquake risk perception, resilience and earthquake culture - Cultural beliefs and cultural landscape of Qanats, gardens of Khorma trees and Argh-e Bam. International Journal of Disaster Risk Reduction. 2015; 14:457-69. 8. Qian M, Wu Q, Wu P, Hou Z, Liang Y, Cowling BJ, et al. Psychological responses, behavioral changes and public perceptions during the early phase of the COVID-19 outbreak in China: a population based cross-sectional survey. medRxiv. 2020. 9. Yeung NC, Lau JT, Choi KC, Griffiths S. Population responses during the pandemic phase of the influenza A (H1N1) pdm09 Epidemic, Hong Kong, China. Emerging infectious diseases. 2017;23 (5):813. 10. Vartti A-M, Oenema A, Schreck M, Uutela A, de Zwart O, Brug J, et al. SARS knowledge, perceptions, and behaviors: a comparison between Finns and the Dutch during the SARS Outbreak in 2003. International journal of behavioral medicine. 2009;16(1):41. 11. Farnoosh G, Alishiri G, Hosseini Zijoud S R, Dorostkar R, Jalali Farahani A. Understanding the Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2 (SARS-CoV-2) and Coronavirus Disease (COVID-19) Based on Available Evidence - A Narrative Review. J Mil Med. 2020; 22 (1) :1-11. 12. Ejeta LT, Ardalan A, Paton D. Application of Behavioral Theories to Disaster and Emergency Health Preparedness: A Systematic Review. PLoS currents. 2014;7. 13. Maddux JE, Rogers RW. Protection motivation and self-efficacy: A revised theory of fear appeals and attitude change. Journal of experimental social psychology. 1983;19(5):469-79. 14. De Zwart O, Veldhuijzen IK, Elam G, Aro AR, Abraham T, Bishop GD, et al. Avian influenza risk perception, Europe and Asia. Emerging Infectious Diseases. 2007;13(2):290. 15. Brug J, Aro AR, Richardus JH. Risk perceptions and behaviour: towards pandemic control of emerging infectious diseases. Springer; 2009. 16. Samadipour E, Seyedin H, Ravaghi. Disater risk perception: designing a model for Iran. Iran University of medical sciences: Iran University of medical sciences, Tehran, Iran, 2019. 17. Birkmann J. Measuring vulnerability to natural hazards: towards disaster resilient societies2006. 18. https://www.unisdr.org/we/inform/terminology. Available from: https://www.unisdr.org/we/inform/terminology. 19. JCJH A, J M. Novel Multi-Sector-Partnerships in Disaster Risk Management. Brussels Belgium: EU FP7 project ENHANCE, 2017. 20. Jahangiri K, Azin SA, Mohammad K, Rahimiforoshan A. Analysis of Some Factors Affecting Tehran's Preparedness Against Earthquake: in 2006. Hakim Research Journal. 2009;13(3):155-65. 21. Machlis GE, Rosa EA. Desired risk: Broadening the social amplification of risk framework. Risk Analysis. 1990;10(1):161-8. 22. Chester DK, Duncan AM, Dibben CJ. The importance of religion in shaping volcanic risk perception in Italy, with special reference to Vesuvius and Etna. Journal of Volcanology and Geothermal Research. 2008;172(3):216-28. 23. Slovic P, Finucane ML, Peters E, MacGregor DG. Risk as analysis and risk as feelings: Some thoughts about affect, reason, risk, and rationality. Risk analysis. 2004;24(2):311-22. 24. Kellens W, Terpstra T, De Maeyer P. Perception and communication of flood risks: a systematic review of empirical research. Risk Analysis: An International Journal. 2013;33(1):24-49. 25. Rafieian M PA. The Assessment of Risk Perception Spatial Pattern Segregated Neighborhoods in Yazd City. Crisis Managment [In Persian]. 2015(8):37-46. 26. Mañez M CM, Haro D, Hanger S. Risk perception. Austria: International Institute for Applied Systems Analysis (IIASA); 2016. 27. Keyvanara M, Heidari K, Samouei R. Identifying the Position of Social Determinants of Health in Higher Medical Sciences Education System. J Isfahan Med Sch 2020; 37(558): 1407-14. 28. Motamedi N, Shafiei-Darabi SM, Amini Z. Social and Emotional Loneliness among the Elderly, and its Association with Social Factors Affecting Health in Isfahan City, Iran, in Years 2017-2018. J Isfahan Med Sch 2018; 36(486): 750-6. 29. Huang L, Han Y, Zhou Y, Gutscher H, Bi J. How do the Chinese perceive ecological risk in freshwater lakes? PloS one. 2013;8(5):e62486. 30. Hashemian M, Ghardashi F, Izadi AR, Akbarzadeh R. Prioritizing the health education needs based on community participation: AHP method. J Edu Health Promot 2019;8:127. 31. Seyedin H, Samadipour E, Salmani I. Intervention strategies for improvement of disasters risk perception: Family-centered approach. Journal of education and health promotion. 2019;8.