زمینه و هدف: با وجود ناکافی بودن منابع تخصیص یافته به بخش سلامت، در بیشتر کشورهای در حال توسعه، تخصیص و به کارگیری مناسب همین منابع محدود نیز برمبنای برنامه ریزی درستی صورت نمی گیرد و غالبا کارایی بخش سلامت، کمتر از حد انتظار است. مطالعه حاضر با هدف تعیین وضعیت توزیع منابع و سنجش کارایی بیمارستان های نظامی ایران انجام شد.
روش‌ها: مطالعه به صورت مقطعی در سال 1397 برای بیمارستانهای نظامی ایران (57 بیمارستان) انجام شد. داده‌های موردنیاز شامل وضعیت بیمارستانها و انواع تختهای بیمارستانی در کشور، شاخص های عملکردی، وضعیت شاخص های دسترسی به منابع بیمارستانی و وضعیت نیروی انسانی در بیمارستانهای کشور به تفکیک سازمانهای متبوع از گزارش سالنامه آمار و اطلاعات بیمارستانی معاونت درمان وزارت بهداشت استخراج گردید. به منظور جمع آوری و محاسبه داده ها از نرم افزار کاربردی MSExcel v.2013 و جهت طراحی نقشه جغرافیایی از نرم افزار ArcMap v.10 و به منظور سنجش کارایی از مدل پابن لاسو استفاده شد.
یافته‌ها: سازمان نیروهای مسلح به ترتیب 5.7 %، 4.2 % و 4 % بیمارستانها، تخت فعال و تخت ستارهدار کشور را دارا می باشد. همچنین به ترتیب 4.3 %، 3.77 % و 4.97 % از تخت های ICU، NICU و CCU کشور را در اختیار دارد. در 80 درصد استانهای نوار مرزی، حداقل یک بیمارستان نظامی وجود دارد و استان تهران با 13 مورد بیشترین تعداد بیمارستان نظامی را دارد. بیمارستانهای نظامی به ترتیب 1.91 %، 1.46 % و 2.37 % از پرسنل بیمارستانی، پرستار و پزشک در کشور را در استخدام خود دارند. شاخص ضریب اشغال تخت و شاخص گردش تخت در بیمارستانهای نظامی بیشتر و شاخص متوسط اقامت بیمار پایینتر از متوسط شاخصهای مذکور در کشور بود، که نشاندهنده عملکرد مناسب بیمارستانهای نظامی نسبت به عملکرد سایر بیمارستانها در سطح کشور میباشد. با این وجود براساس نمودار پابن لاسو 37 درصد بیمارستانهای نظامی ایران دارای عملکرد مطلوب، 37 درصد آنها عملکرد ضعیف و 26 درصد آنها عملکرد متوسط داشتند.
نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج مطالعه حاضر سازمان نیروهای مسلح به عنوان چهارمین سازمان ارایه کننده خدمات بیمارستانی و در اختیار داشتن سهم قابل توجهی از منابع بیمارستانی در کشور، با وجود عملکرد قابل قبول، نیازمند توجه ویژه، جهت استفاده بهینه از منابع موجود از طریق افزایش کارایی بیمارستانهای تحت پوشش خود می باشد.
نعمانی, فاروق, سعیدپور, جلال, توفیقی, شهرام, اسماعیل زالی, مراد, & یحیوی دیزج, جعفر. (1401). بررسی وضعیت توزیع منابع و سنجش کارایی بیمارستانهای نظامی ایران در سال 1397؛ بر اساس مدل پابن لاسو. طب نظامی, 22(1), 85-95. doi: 10.30491/JMM.22.1.74
MLA
فاروق نعمانی; جلال سعیدپور; شهرام توفیقی; مراد اسماعیل زالی; جعفر یحیوی دیزج. "بررسی وضعیت توزیع منابع و سنجش کارایی بیمارستانهای نظامی ایران در سال 1397؛ بر اساس مدل پابن لاسو". طب نظامی, 22, 1, 1401, 85-95. doi: 10.30491/JMM.22.1.74
HARVARD
نعمانی, فاروق, سعیدپور, جلال, توفیقی, شهرام, اسماعیل زالی, مراد, یحیوی دیزج, جعفر. (1401). 'بررسی وضعیت توزیع منابع و سنجش کارایی بیمارستانهای نظامی ایران در سال 1397؛ بر اساس مدل پابن لاسو', طب نظامی, 22(1), pp. 85-95. doi: 10.30491/JMM.22.1.74
VANCOUVER
نعمانی, فاروق, سعیدپور, جلال, توفیقی, شهرام, اسماعیل زالی, مراد, یحیوی دیزج, جعفر. بررسی وضعیت توزیع منابع و سنجش کارایی بیمارستانهای نظامی ایران در سال 1397؛ بر اساس مدل پابن لاسو. طب نظامی, 1401; 22(1): 85-95. doi: 10.30491/JMM.22.1.74
)