بررسی وضعیت توزیع منابع و سنجش کارایی بیمارستان‌های نظامی ایران در سال 1397؛ بر اساس مدل پابن لاسو

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان

1 دانشگاه علوم پزشکی تهران

2 فرهنگستان علوم پزشکی ایران

3 دانشگاه علوم پزشکی ارتش

4 گروه علوم مدیریت و اقتصاد بهداشت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران

چکیده

زمینه و هدف: با وجود ناکافی بودن منابع تخصیص یافته به بخش سلامت، در بیشتر کشورهای در حال توسعه، تخصیص و به کارگیری مناسب همین منابع محدود نیز برمبنای برنامه­ ریزی درستی صورت نمی­ گیرد و غالبا کارایی بخش سلامت، کمتر از حد انتظار است. مطالعه حاضر با هدف تعیین وضعیت توزیع منابع و سنجش کارایی بیمارستان های نظامی ایران انجام شد.
روش‌ها: مطالعه به صورت مقطعی در سال 1397 برای بیمارستان­های نظامی ایران (57 بیمارستان) انجام شد. داده‌های موردنیاز شامل وضعیت بیمارستان­ها و انواع تخت­های بیمارستانی در کشور، شاخص­ های عملکردی، وضعیت شاخص­ های دسترسی به منابع بیمارستانی و وضعیت نیروی انسانی در بیمارستان­های کشور به تفکیک سازمان­های متبوع از گزارش سالنامه آمار و اطلاعات بیمارستانی معاونت درمان وزارت بهداشت استخراج گردید. به منظور جمع آوری و محاسبه داده ها از نرم افزار کاربردی MSExcel v.2013 و جهت طراحی نقشه جغرافیایی از نرم افزار ArcMap v.10 و به منظور سنجش کارایی از مدل پابن لاسو استفاده شد.
یافته‌ها: سازمان نیروهای مسلح به ترتیب 5.7 %، 4.2 % و 4 % بیمارستان­ها، تخت فعال و تخت ستاره­دار کشور را دارا می باشد. همچنین به ترتیب 4.3 %، 3.77 % و 4.97 % از تخت های ICU، NICU و CCU کشور را در اختیار دارد. در 80 درصد استان­های نوار مرزی، حداقل یک بیمارستان نظامی وجود دارد و استان تهران با 13 مورد بیشترین تعداد بیمارستان نظامی را دارد. بیمارستان­های نظامی به ترتیب 1.91 %، 1.46 % و 2.37 % از پرسنل بیمارستانی، پرستار و پزشک در کشور را در استخدام خود دارند. شاخص­ ضریب اشغال تخت و شاخص گردش تخت در بیمارستان­های نظامی بیشتر و شاخص متوسط اقامت بیمار پایین­تر از متوسط شاخص­های مذکور در کشور بود، که نشان­دهنده عملکرد مناسب بیمارستان­های نظامی نسبت به عملکرد سایر بیمارستان­ها در سطح کشور می­باشد. با این وجود براساس نمودار پابن لاسو 37 درصد بیمارستان­های نظامی ایران دارای عملکرد مطلوب، 37 درصد آنها عملکرد ضعیف و 26 درصد آنها عملکرد متوسط داشتند.
نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج مطالعه حاضر سازمان نیروهای مسلح به عنوان چهارمین سازمان ارایه ­کننده خدمات بیمارستانی و در اختیار داشتن سهم قابل توجهی از منابع بیمارستانی در کشور، با وجود عملکرد قابل قبول، نیازمند توجه ویژه، جهت استفاده بهینه از منابع موجود از طریق افزایش کارایی بیمارستان­های تحت پوشش خود می باشد.

کلیدواژه‌ها