گروه روانشناسی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران
چکیده
زمینه و هدف: افسردگی اختلال بسیار شایع و عودکننده بوده که با میزان بالای مرگ و میر همراه است. امروزه شاهد رشد روزافزون مداخلات معنویمذهبی در زمینه بسیاری از اختلالات روانی از جمله افسردگی هستیم. با توجه به ظرفیت بالای دین اسلام برای هماهنگ سازی و معنا بخشی به چهارچوب شخصیت انسان، پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر کاهش علایم افسردگی از منظر دین اسلام انجام شد.
روش‌ها: مطالعه حاضر یک تحلیل محتوای کیفیِ قراردادی است. محتوای مورد پژوهش از طریق جستجوی الکترونیکی در پایگاههای منتخب و کارگروه سه نفره متخصصان امر انتخاب شدند. مرور متون، انتخاب واحدهای معنایی، استخراج کدهای فشرده، زیرطبقات، طبقات و در نهایت رسیدن به درون مایههای اصلی و نامگذاری آنها از گامهای متداول در این روش است.. جهت بررسی ریگور مطالعه از روشهای اعتبار، انتقالپذیری، قابلیتاعتماد، تاییدپذیری و همچنین تجارب پانل 10 نفره متخصصان استفاده شد. اصلاح درونمایه های اصلی تا حصول توافق بین اعضای پانل ادامه یافت.
یافته‌ها: فرآیند کدگذاری نشان داد که عوامل مؤثر بر کاهش علائم افسردگی را میتوان در هشت درونمایه اصلی ارائه کرد که عبارتنداز: (1) بازخورد توحیدی؛ (2) کسب استقلال اعتباری و ارزشمندی؛ (3) استحکام بخشی به تکیهگاه؛ (4) تنظیم هیجان؛ (5) تنظیم رغبت؛ (6) معنابخشی ناخوشایندها و خوشایندها؛ (7) تنظیم عمل و (8) تنظیم هدفمندی. توافق بین اعضای پانل برای هشت درونمایه ذکر شده نشان داد که میانگین نسبت و شاخص روایی محتوا برابر با 92/0 و 96/0 بوده و تمامی درونمایهها حداقل مقدار قابل قبول را دارا هستند.
نتیجه‌گیری: 8 درونمایه حاصل از تحقیق حاضر میتواند از یک طرف در سطوح مختلف پیشگیری مورد توجه برنامهریزان فعالیتهای فرهنگی، مذهبی و بهداشتی قرار گرفته و از طرف دیگر توسط سایر محققان در جهت طراحی بسته درمانیِ معنوی مذهبی مورد استفاده قرار گیرند.
محمدی, جمیله, رسول زاده طباطبایی, کاظم, جانبزرگی, مسعود, پسندیده, عباس, & ثالثی, محمود. (1401). تبیین عوامل مؤثر بر کاهش علائم افسردگی از منظر دین اسلام: یک تحلیل محتوای کیفی. طب نظامی, 20(2), 134-144.
MLA
جمیله محمدی; کاظم رسول زاده طباطبایی; مسعود جانبزرگی; عباس پسندیده; محمود ثالثی. "تبیین عوامل مؤثر بر کاهش علائم افسردگی از منظر دین اسلام: یک تحلیل محتوای کیفی". طب نظامی, 20, 2, 1401, 134-144.
HARVARD
محمدی, جمیله, رسول زاده طباطبایی, کاظم, جانبزرگی, مسعود, پسندیده, عباس, ثالثی, محمود. (1401). 'تبیین عوامل مؤثر بر کاهش علائم افسردگی از منظر دین اسلام: یک تحلیل محتوای کیفی', طب نظامی, 20(2), pp. 134-144.
VANCOUVER
محمدی, جمیله, رسول زاده طباطبایی, کاظم, جانبزرگی, مسعود, پسندیده, عباس, ثالثی, محمود. تبیین عوامل مؤثر بر کاهش علائم افسردگی از منظر دین اسلام: یک تحلیل محتوای کیفی. طب نظامی, 1401; 20(2): 134-144.
)