کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی پزشکی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران
چکیده
از مدتها پیش واکسنها برای انواع مختلف عوامل بیماریزا مورد استفاده قرار گرفتهاند. پیشرفتهایی که در ایمونولوژی پایه و تکنولوژی DNA نوترکیب بوجود آمدهاند، اساسا فرآیند تولید واکسن، بهینه سازی آنتیژنها و انتخاب روش موثر برای تحویل واکسن ها را اصلاح کرده است. یکی از کاربردهای نوین واکسن استفاده از واکسن های DNA برای مقابله با بیوتروریسم و دفاع زیستی است. توسعه واکسنهای مورد استفاده در زمینهی دفاع زیستی پیشرفت قابل توجهی در حیطه تولید، مکانیسمهای ایمنولوژیک و رویکردهای جدید واکسیناسیون داشته است. در دهه گذشته واکسن های DNA به عنوان یک استراتژی کاملا جدید برای واکسیناسیون ظهور کرده اند. در ابتدا، توانایی آنها برای ایجاد پاسخ های اختصاصی سلول T درمقابل آنتی ژن به عنوان قدرت اصلی مورد توجه قرار گرفت. با این حال، با گذشت زمان مشخص شد که واکسن های DNA نیز در ایجاد پاسخ های آنتی بادی موثر هستند. واکسن های DNA شامل یک ژن طبیعی یا اصلاح شده از پاتوژن هستند، که آنتی ژن محافظ را کد می کند. واکسن های DNA را می توان مستقیم به صورت پلاسمید تحویل داد. میزبان های واکسینه شده تنها پاسخ های ایمنی را نسبت به آنتی ژن بیان شده توسط واکسن های DNA دفاع زیستی تولید خواهند کرد. واکسن های دفاع بیولوژیک برای محافظت از جمعیت در مقابل پاتوژن های در حال ظهور بسیار مهم هستند. با افزایش شیوع بیماری های ویروسی، تکنولوژی های متعددی از جمله واکسن های DNA برای توسعه اقدامات پیشگیرانه مورد استفاده قرار می گیرند. در این مطالعه مروری، کاربردها، مکانیسم های عمکرد، روش های تحویل واکسن و استفاده از واکسن های DNA در زمینه دفاع زیستی را مورد بررسی قرار گرفته است.