نقش اختلالات روانپزشکی، کارکرد خانواده و عوامل شغلی بر رفتارهای خودآسیب رسان با میانجیگری افسردگی در بین کارکنان ارتش شهر شیراز

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان

استادیار گروه روانشناسی بالینی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.

چکیده

زمینه و هدف: رفتارهای خود آسیب‌رسان یکی از مشکلات عمده کارکنان ارتش می‌باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش اختلالات روانپزشکی، متغیرهای خانوادگی و شغلی در رفتارهای خودآسیب رسان کارکنان ارتش جمهوری اسلامی ایران در شهر شیراز انجام شد.
روش‌ها: مطالعه حاضر از نوع توصیفی-همبستگی است که بر روی کارکنان ارتش ساکن شهر شیراز، ایران در سال 1395 انجام شد. نوع نمونه‌گیری نمونه‌گیری در دسترس بود. داده‌ها با استفاده از  پرسشنامه رفتار خودکشی-نسخه تجدید نظر شده، پرسشنامه خودآسیب زنی، پرسشنامه افسردگی Beck (ویراست دوم)، آزمون بالینی چند محوری Milon–3، ابزار سنجش خانواده، پرسشنامه فرسودگی شغلی Maslach، پرسشنامۀ رضایت شغلی Brayfield و Rothe و پرسشنامۀ استرس شغلی جمع‌آوری شد. برای تحلیل داده‌ها از نرم افزار SPSS-18 و تحلیل مدل یابی معادلات ساختاری (SEM) استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج آزمون فرضیات بین 215 کارکنان ارتش انجام شد. میانگین سنی نمونه مورد مطالعه 07/31 با انحراف استاندارد 71/4 بود. یافته ها نشان دادند که مدل اندازه گیری برازش مناسبی ندارد، بنابراین اصلاحاتی در مدل اندازه گیری به عمل آمد. در بخش ساختاری نیز با توجه به شاخصهای برازش و اصلاح، برخی مسیرها حذف (اختلالات شخصیت و اختلات اضطرابی) شدند تا مطابق شاخصهای برازش، مدل از برازش متناسبی برخوردار شود. علاوه بر این یافته­ها نشان دادند افسردگی (79/0=β p<0.001, ,74/7t=)، عوامل شغلی (79/0=β p<0.001, ,52/5t=) و کارکردهای خانوادگی (67/0=β p<0.001, ,92/2t=) تاثیر مستقیم معناداری در آسیب رسانی به خود دارند. همچنین شغل (62/0=β p<0.001, ,09/8t=) و کارکرد خانواده (69/0=β p<0.001, ,21/4t=) تاثیر مستقیم معناداری بر افسردگی دارد. در نهایت یافته ها نشان دادند که شغل از مسیر افسردگی (49/0=β) و کارکرد خانواده (46/0=β) اثر غیرمستقیمی بر خودآسیب رسانی تاثیر دارد.
نتیجه‌گیری: متغیرهای افسردگی، فرسودگی شغلی و کارکرد خانوادگی از عوامل تاثیرگذار بر رفتار خودآسیب رسان کارکنان ارتش هستند.

کلیدواژه‌ها