بررسی موارد مننژیت در کارکنان نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران طی سالهای 1384 تا 1389 و تهیه نقشه توزیع آن با استفاده از GIS

اهداف: بیماری مننژیت یک بیماری عفونی می‌باشد که در صورت همه‌گیری در یگان‌های نظامی که افراد بصورت تجمعی در آسایشگاه‌ها زندگی می‌کنند، می‌تواند سبب مرگ و میر بالایی گردد. هدف از انجام این مطالعه، آگاهی از میزان بروز، نوع مننژیت و عوامل موثر در ابتلای کارکنان نزاجا و همچنین بررسی الگوی توزیع جغرافیایی آن در استان‌های مختلف کشور بود.
روش‌ها: در این مطالعه مقطعی، پرونده بیماران مبتلا به مننژیت طی سال‌های 1384 تا پایان شهریور 1389 به مدت پنج سال و شش ماه مورد بررسی قرار گرفت. کلیه بیمارانی که ابتلای آنان به مننژیت توسط متخصصین عفونی مورد تایید قرار گرفته و بیماری آنان به اداره بهداشت و درمان نزاجا گزارش شده بود، وارد مطالعه شدند. سپس متغیرهایی شامل سن، وظیفه یا پایور بودن، نوع مننژیت، سال و ماه وقوع بیماری، وضعیت بهبودی بیمار، آموزشی یا غیر آموزشی بودن یگان خدمتی، و استان محل وقوع بیماری استخراج شده و مورد آنالیز قرار گرفت. سپس با استفاده از نرم‌افزار ArcGIS نقشه توزیع استانی بیماری نیز تهیه گردید.
یافته‌ها: در مجموع طی زمان مورد مطالعه، 59 مورد مننژیت گزارش گردید. میانگین سن بیماران 09/20 سال بود و 4/86% از آنان از پرسنل وظیفه بودند. از نظر نوع بیماری، مننژیت مننگوکوکی بیشترین بروز را داشت و انواع پنوموکوکی و ویرال در رتبه‌های بعدی قرار داشتند. 63% موارد بیماری در یگان‌های آموزشی رخ داده بود. بیشترین میزان بروز در سال 1384 و کمترین آن در سال 1388 مشاهده گردید. بیماری در بهمن ماه بیشترین بروز را داشت. 2/10% موارد بیماری منجر به مرگ گردید. بیشترین تعداد موارد بیماری به ترتیب در استان‌های تهران، کرمان و خوزستان مشاهده شد.
نتیجه‌گیری: سکونت شبانه‌روزی در مراکز نظامی، یکی از مهمترین عوامل ابتلا در بیماران بوده است، زیرا تمامی بیماران، از پرسنل وظیفه و یا پرسنل پایور دانش‌آموز بوده‌اند. روند بروز مننژیت در نزاجا طی سال‌های اخیر روند کاهشی داشته و با اقدامات بهداشتی صورت گرفته، بروز سالانه بیماری کاهش یافته است. نقشه‌ GISتهیه شده بر اساس تعداد موارد مننژیت با نقشه‌ تهیه شده بر اساس بروز تجمعی بیماری تطابق چندانی نداشت که علت آن همگون نبودن استان‌های مختلف کشور از نظر جمعیت پایه مورد مطالعه بوده است. میزان مرگ و میر بیماری با میزان مرگ ذکر شده در سایر منابع مطابقت داشت.