بررسی سطح اضطراب و کیفیت خواب در کارگران در معرض مواجهه با ارتعاش تمام بدن: مطالعه موردی در یک صنعت ریخته‌گری

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان

1 مرکز تحقیقات کنترل عوامل زیان‌آور محیط و کار، پژوهشکده علوم بهداشتی و محیط زیست، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران

2 گروه بهداشت حرفه‌ای، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران

3 گروه بهداشت حرفه‌ای، دانشکده بهداشت و مهندسی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران، تهران، ایران

4 مرکز بهداشت شرق تهران، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

زمینه و هدف: مواجهه شغلی با ارتعاش می‌تواند نقش مهمی در  بروز مشکلاتی چون اضطراب و اختلال خواب کارگران داشته باشد. مواجهه مزمن با ارتعاش می‌تواند باعث القای سیستم عصبی محیطی شود که خود یک عامل خطر مهم برای علائم مرتبط با سیستم عصبی محسوب می‌شود. هدف از مطالعه حاضر، بررسی سطح اضطراب و کیفیت خواب در کارگران در معرض مواجهه با ارتعاش تمام بدن در یک صنعت ریخته‌گری بود، ضمن آنکه اثر مواجهه شغلی با ارتعاش بر سلامت عمومی و اثر عوامل جمعیت شناختی بر سطح اضطراب، کیفیت خواب و سلامت عمومی کارگران نیز مورد آزمون قرار داد.
روش‌ها: جامعه مورد مطالعه شامل کلیه کارگران فعال در سالن ریخته­ گری یک صنعت تولید قطعات خودرو بود که با ارتعاش تمام بدن مواجهه داشتند. افراد بر اساس محاسبات مربوط به حجم نمونه و با در نظر گرفتن معیارهای ورود به مطالعه و تکمیل فرم رضایت آگاهانه وارد مطالعه شدند (162=n). ضمن لزوم تکمیل فرم رضایت‌نامه آگاهانه، از همه شرکت‌کنندگان خواسته می‌شد که کاربرگ اطلاعات جمعیت شناختی، پرسشنامه سلامت عمومی، پرسشنامه اضطراب اسپیلبرگر و پرسشنامه کیفیت خواب پیترزبورگ را تکمیل نمایند. اندازه­ گیری ارتعاش مطابق استاندارد ISO 2631 در محل تماس بدن با دستگاه توسط ارتعاش‌سنج  تمام بدن کالیبره‌شده صورت گرفت. تعیین میزان اثر مواجهه با ارتعاش بر عوامل مورد مطالعه از طریق آزمون تحلیل واریانس تک متغیره برآورد شد.
یافته‌ها: میانگین سطح مواجهه شتاب ارتعاش تمام بدن (m/s2 1/65±0/65) بالاتر از حدود توصیه شغلی (m/s2 0/87) به دست آمد (0/001=P). حدود 33 درصد ‌شرکت‌کنندگان سطح اضطراب آشکار شدیدی را تجربه می‌کردند و اثر مواجهه با ارتعاش بر آن افزایشی و از نظر آماری معنی دار بود (1/600=P=0/031 ،B). میانگین نمره کل پرسشنامه کیفیت خواب (9/80±15/36) بدست آمده به معنی نامناسب بودن کیفیت خواب شرکت‌کنندگان مطالعه بود. اثر مواجهه با ارتعاش بر نمره کیفیت خواب نامناسب افزایشی و از نظر آماری معنی‌دار دیده شد (0/990=P=0/050 ،B). میانگین نمره کل سلامت عمومی افراد (13/31±47/80) نشان‌دهنده عدم سلامت عمومی شرکت‌کنندگان بود. اثر مواجهه با ارتعاش بر نمره اختلال سلامت عمومی افزایشی و از نظر آماری معنی‌دار نبود (0/080=P=0/650 ،B).  اثر معنی‌داری از عوامل جمعیت شناختی بر نمرات پرسشنامه‌های مورد بررسی دیده نشد.
نتیجه‌گیری: اثر مواجهه با ارتعاش بر نمره سطح اضطراب آشکار و پنهان افزایشی و برای اضطراب آشکار از نظر آماری معنی‌دار است. اثر مواجهه با ارتعاش بر نمره کیفیت خواب نامناسب افزایشی و از نظر آماری معنی‌دار دیده شد. اثر مواجهه با ارتعاش بر نمره اختلال سلامت عمومی افزایشی و از نظر آماری معنی‌دار نبود.

کلیدواژه‌ها