مرور سیستماتیک و فراتحلیل کیفیت زندگی همسران جانبازان ایرانی

نوع مقاله : مروری

نویسندگان

1 دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی کردستان، سنندج، ایران

2 بیمارستان لواسانی، تهران، ایران

3 مرکز تحقیقات پرستاری جامعه، دانشکده پرستاری مامایی، دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، زاهدان، ایران

4 دانشگاه علم پزشکی کردستان

5 ، دانشگاه صنعتی شاهرود

6 دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران

چکیده

زمینه و هدف: جانبازان ایرانی به دلیل جنگ هشت ساله عراق دچار آسیب­‌های نخاعی، شیمیایی، روانی و قطع عضو شده‌­اند که باعث شده­ است نیازمند مراقبت­‌های طولانی­‌مدت باشند. اغلب مراقبین آن­‌ها را همسرانشان تشکیل می­‌دهند. این مرور سیستماتیک و فراتحلیل با هدف برآورد نمره­‌کلی کیفیت زندگی همسران جانبازان ایرانی انجام شد.
روش‌ها: در این مرور سیستماتیک و فراتحلیل پایگاه­‌های اطلاعاتی جهاد­دانشگاهی، MagIran، PubMed، Web of Science و Scopus با کلید واژه‌­های کیفیت زندگی، جانباز، ایران و ترکیبات آن‌ها بدون محدودیت زمانی جستجو شد. داده­‌ها با استفاده از روش فراتحلیل و مدل اثرات ­تصادفی تحلیل شدند. ناهمگنی بین مطالعات با آزمون I2 بررسی شد. برای بررسی ارتباط بین نمره کیفیت زندگی با سال انتشار مقالات و حجم نمونه مقالات از متارگرسیون استفاده شد. تحلیل­‌ها با نرم‌­افزار STSTA نسخه 14 انجام شد.
یافته‌ها: چهارده مطالعه با حجم نمونه 2905 نفر تحلیل شد. نمره کلی کیفیت زندگی همسران جانبازان در بُعد جسمی 59/86 درصد (با فاصله اطمینان 95%: 71/51-48/20) و در بُعد روانی 57/67 درصد (با فاصله اطمینان 95%: 68/53-46/81) بود. بیشترین و کمترین نمره کیفیت زندگی همسر جانبازان در بُعد جسمی به ترتیب مربوط به خرده مقیاس‌­های عملکرد جسمی (58/72% با فاصله اطمینان 95%: 74/94-42/50) و درد (43/55% با فاصله اطمینان 95%: 52/42-34/69) و در بُعد روانی مربوط به خرده مقیاس‌­های عملکرد اجتماعی (53/56% با فاصله اطمینان 95%: 64/70-42/43) و محدودیت نقش روانی (41/52% با فاصله اطمینان 95%: 46/29-36/52) بود.
نتیجه‌گیری: همسران جانبازان ایرانی به دلیل مراقبت­‌های فشرده و طولانی مدت از جانبازان، کیفیت زندگی نسبتاً پایینی دارند و توجه بیش از پیش به این گروه ضروری به نظر می­‌رسد.

کلیدواژه‌ها


1. Naderi A, Sedighi Sh, Roshanaei Gh, Ahmadpanah M, Rostampour F, Asadi Z. Quality of Life of the Spouses of War Related Amputees of Hamedan City, Iran. Iranian Journal of War and Public Health 2016;8(3):157-63. 2. Gheshlagh RG, Nazari M, Rastgoo F, Dalvand S, Farajzadeh M, Ebadi A. Quality of life in iranian war veterans: A systematic review and meta-Analysis. Journal of Military Medicine. 2018;19(6):523-31. 3. Najafy M, Mohammadyfar M, Dabiri S, Erfani N, KA. A. The Comparison Of The Quality Of Life Of The War Veterans Families With/Without Post Traumatic Stress Disorder. Tebe-E-Janbaz. 2011;3(11):27-35. 4. Taghvaeinia A. The Relationship between Emotion Regulation Difficulties with the Quality of Life Veterans' Spouses: the Mediating Role of Positive and Negative Emotions. Armaghane-danesh, Yasuj University of Medical Sciences Journal (YUMSJ) 2020;25(2):392-406. 5. Hojjati H, Ebadi A, Zarea K, Akoundzadeh G, Alostani J, Nouhi E. Relationship between Social Support and Quality of Life Dimensions of Spouses of Veterans with Posttraumatic Stress Disorder. Military Caring Sciences. 2017;4(2):87-94. https://doi.org/10.29252/mcs.4.2.87 6. Mousavi B, Soroush MR, Masoumi M, Ganjparvar Z, Montazeri A. Quality of life in spouses of war related bilateral lower limb amputees Daneshvar Medicine. 2010; 16(84):11-18. 7. Zargar F. The Relationship between Veterans’ Psychological Damages and their Spouses’ Mental Aspect of Quality of Life in Isfahan, Iran. Shefaye Khatam. 2015;3(3):37-44. https://doi.org/10.18869/acadpub.shefa.3.3.37 8. Farajzadeh M, Gheshlagh RG, Sayehmiri K. Health related quality of life in Iranian elderly citizens: a systematic review and meta-analysis. International journal of community based nursing midwifery. 2017;5(2):100. 9. Mokhtari Z, Gheshlagh RG, Kurdi A. Health-related quality of life in Iranian patients with type 2 diabetes: An updated meta-analysis. Diabetes Metabolic Syndrome: Clinical Research Reviews. 2019;13(1):402-7. https://doi.org/10.1016/j.dsx.2018.10.007 10. Safavi M, Mahmoudi M, Akbarnatajbisheh K. Assessment of relationship quality of life and coping skills in spouses of chemical devotees with pulmonary complications due to sulfur mustard in Tehran in 2006 Daneshvar Medicine. 2010;17(87):9-18. 11. Ganjparvar Z, Mousavi B, Masumi M, Soroush M, Montazeri A. Determinants of Quality of Life in the Caregivers of Iranian War Survivors with Bilateral Lower-Limb Amputation after More than Two Decades. Iran J Med Sci. 2016;41(4):257-64. 12. Moradi A, Ebrahimzadeh MH, Soroush MR. Quality of life of caregiver spouses of veterans with bilateral lower extremity amputations. Trauma Monthly. 2015, 20(1):26-31. https://doi.org/10.5812/traumamon.21891 13. Jafari F, Moien L, Soroush MR, M. B. Quality Of Life In Chemical Warfare Victims With Ophthalmic Damage's Spouses. Tebe-E-Janbaz. 2011;3(11):8-12. 14. Ebrahimzadeh MH, Shojaei BS, Golhasani-Keshtan F, Soltani-Moghaddas SH, Fattahi AS, Mazloumi SM. Quality of life and the related factors in spouses of veterans with chronic spinal cord injury. Health and quality of life outcomes. 2013;11:48. https://doi.org/10.1186/1477-7525-11-48 15. Von Elm E, Altman DG, Egger M, Pocock SJ, Gøtzsche PC, Vandenbroucke JP, et al. The Strengthening the Reporting of Observational Studies in Epidemiology (STROBE) Statement: guidelines for reporting observational studies. International journal of surgery. 2014;12(12):1495-9. https://doi.org/10.1016/j.ijsu.2014.07.013 16. Montazeri A, Goshtasebi A, Vahdaninia M, Gandek B. The Short Form Health Survey (SF-36): translation and validation study of the Iranian version. Quality of life research. 2005;14(3):875-82. https://doi.org/10.1007/s11136-004-1014-5 17. Mousavi B, Asgari M, Soroush M, Amini R, Montazeri A. Impact of War Related Mental Disorders on Partners. International Journal of Mental Health Promotion. 2020;22(1). https://doi.org/10.32604/IJMHP.2020.010901 18. Ebrahimzadeh MH, Golhasani-Keshtan F, Shojaee BS. Correlation between health-related quality of life in veterans with chronic spinal cord injury and their caregiving spouses. Arch Trauma Res. 2014;3(4):e16720. https://doi.org/10.5812/atr.16720 19. Jafari F, Moien L, Soroush MR. Quality Of Life In Chemical Warfare Victims With Ophthalmic Damage's Spouses. Tebe-E-Janbaz. 2011;3(11):8-12. 20. Najafi M, Mohammadyfar M, Dabiri S, Erfani N, A KA. The Comparison Of The Quality Of Life Of The War Veterans Families With/Without Post Traumatic Stress Disorder. Tebe-E-Janbaz. 2011;3(11):27-35. 21. Eskafi Noghani M, Nateghian S, Shirinzadeh Dastgiri S, Mohammadazadeh A, Najafi M. Correlation of Post-Traumatic Stress Disorder with Social Support, Quality of Life and Mental Happiness in Wives of Veterans with Post-Traumatic Stress Disorder. Quarterly of Iranian Journal of War & Public Health 2016;8(1):17-23. 22. Eskafi Noghani M. An Interactive Study of the Effect of Social Economic Status and Support on Life Quality and Mental Happiness of Veterans’ Wives with Post- Traumatic Stress Disorder in Mashhad Journal of Military Medicine. 2017;19(3):274-81. 23. Aloustani S, Bekmaz K, Sadeghloo A, Hojjati H. The comparison of social support against the life quality of the spinal cord injury under stress. Indian Journal of Forensic Medicine and Toxicology. 2020;14(2):1938-42. 24. Unalan H, Gençosmanoğlu B, Akgün K, Karamehmetoğlu S, Tuna H, Ones K, et al. Quality of life of primary caregivers of spinal cord injury survivors living in the community: controlled study with short form-36 questionnaire. Spinal Cord. 2001;39(6):318-22. https://doi.org/10.1038/sj.sc.3101163 25. Safavi M, Mahmoudi M, K. ANB. Assessment Of Quality Of Life And Its Relationship With Some Of Individuals' Characteristics In Pulmonary Complications Of Sulfur Mustard. Daneshvar Medicine. 2009;16(80):43-52. 26. Mousavi B, Seyed Hoseini Davarani SH, Soroush M, Jamali A, Khateri S, Talebi M, et al. Quality of life in caregivers of severely disabled war survivors. Rehabilitation nursing : the official journal of the Association of Rehabilitation Nurses. 2015;40(3):139-47. https://doi.org/10.1002/rnj.159 27. Shimoyama S, Hirakawa O, Yahiro K, Mizumachi T, Schreiner A, Kakuma T. Health-related quality of life and caregiver burden among peritoneal dialysis patients and their family caregivers in Japan. Perit Dial Int. 2003;23 Suppl 2:S200-5. https://doi.org/10.1177/089686080302302s42 28. Pereira MG, Machado JC, Pereira M, Lopes C, Pedras S. Quality of life in elderly Portuguese war veterans with post-traumatic stress symptoms. Patient Relat Outcome Meas. 2019; 10:49-58. https://doi.org/10.2147/PROM.S163698 29. Najafy M, Kamari AA, Erfani N, jafari N, Pirkhaefi AR. The role of components of quality of veterans’ wives’ life in prediction of their children's general health. Culture of counseling and psychotherapy. 2014;5(19):88-104. 30. Zargar.F. The Relationship between Veterans’ Psychological Damages and their Spouses’ Mental Aspect of Quality of Life in Isfahan, Iran. Shefaye Khatam. 2015;3(3):37-44. https://doi.org/10.18869/acadpub.shefa.3.3.37 31. Blanes L, Carmagnani MI, Ferreira LM. Health-related quality of life of primary caregivers of persons with paraplegia. Spinal Cord. 2007;45(6):399-403. https://doi.org/10.1038/sj.sc.3102038