ظرفیت و سهم تولیدات علمی ایران در حوزه گیاهان دارویی: فرصتی برای درمان بیماری ها در زمان تحریم دارو: یک مطالعه علم سنجی

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان

1 مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، پژوهشکده آینده پژوهی در سلامت، دانشگاه علوم پزشکی کرمان، کرمان، ایران

2 دانشگاه علوم پزشکی سیرحان

3 دانشگاه علوم پزشکی کرمان

چکیده

زمینه و هدف: ایران از نظرتنوع گیاهان دارویی، غنی ازگونه‌­هایی است،­ که به عنوان یک ضرورت برای سلامت عموم شناخته می‌­شود. یکی از روش­‌های ارزشمند برای توسعه و توجه بیشتر به گیاهان دارویی جهت درمان بیماری­، سرمایه‌­گذاری تولید علم در این زمینه می‌­باشد، هدف از این مطالعه نیز، بررسی سهم تولیدات علمی گیاهان دارویی ایران می­‌باشد.
روش‌ها: مطالعه حاضر از نوع  توصیفی-تحلیلی و با روش علم سنجی انجام شده است. جهت جستجوی تولیدات علمی ایران، از طریق جستجوی پیشرفته در فیلد موضوعی پایگاه استنادی WOS و sScopu با کلیدواژه های medicine­ Complementary alternative ,Traditional medicine, Medicinal herbs انجام شد. بازه زمانی پژوهش حاضر از سال 2010 تا 2020 می‌باشد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده ازExcel  انجام شد.
یافته­‌ها: سهم تولیدات علمی ایران در زمینه گیاهان دارویی در پایگاه اسکوپوس 4/8 و در پایگاه وب آو ساینس 5/5 می‌اشد. بیشترین میزان همکاری علمی در پایگاه Scopus و WOS با کشور آمریکا به ترتیب با میزان، 9/2 و 1/3 درصد می‌باشد. رفعیان کوپاهی در sScopu با 3/2 درصد و در WOS با 4/4 درصد پر تولیدترین نویسنده و دانشگاه علوم پزشکی تهران با 2/11 درصد پر تولیدکننده‌ترین سازمان می‌باشد.
نتیجه­‌گیری: با وجود فرصت­‌هایی نظیر، غنای گیاهان دارویی و توصیه سازمان بهداشت جهانی­ و چالش­‌های نظیر تحریم دارو، سهم تولیدات علمی ایران به نسبت ظرفیت بسیار ناچیز می‌باشد. جهت­‌دهی تولید علم در این زمینه، نیازمند سرمایه­‌گذاری بیشتر برروی نخبگان این قلمرو موضوعی، از سوی متولیان امر و بویژه­ ارگان­های نظامی که بیشتر در معرض آسیب­پذیری قرار دارند، یک ضرورت است. همچنین همکاری علمی با کشورهای آسیای شرقی که در این زمینه پیشرو هستند، بسیار مهم می­‌باشد.

کلیدواژه‌ها


1.Avijgan, M, Moheb Nasab M. Familiarity with the research method in traditional medicine. Quarterly Journal of Medicinal Plants 1389. (3): 63-69(in persion) 2.Kiasi Y, Forouzeh MR, Mirdeilami SZ, Niknahad-Gharmakher H. Ethnobotanical study on the medicinal plants in khoshYeilagh rangeland, Golestan province, Iran. Researchsquare.2020:1-17 3.Moeini R, Gorji N, Ghods R, Mozaffarpur SA. Quantitative and qualitative assessment of Persian medicine articles indexed in PubMed by the end of 2015. J Babol Univ Med Sci. 2017;19(1):21-6 4.aafi E, Tabarrai M, Mirabzadeh Ardakani M, Shams Ardakani M, Sadati Lamardi N..Evaluation of scientific evidence for abortifacient medicinal plants mentioned in traditional Persian medicine.Traditional Medicine Research.2020.5(6)450-452.‌doi: 10.12032/TMR20200106150 5.Ekhtelat M, Maghamesi Mahmoodi M, Fazlara A, Namjoyan F. Comparison of Standard and Impedance Methods for the Detection of Enterococci Contamination in Medicinal Herbs in Iran. Jundishapur Journal of Natural Pharmaceutical Products. 2019 May 31;14(2). 6.Mohan S, Elhassan Taha MM, Makeen HA, Alhazmi HA, Al Bratty M, Sultana S, Ahsan W, Najmi A, Khalid A. Bioactive Natural Antivirals: An Updated Review of the Available Plants and Isolated Molecules. Molecules. 2020 Oct 22;25(21):4878. doi: 10.3390/molecules25214878. PMID: 33105694; PMCID: PMC7659943. 7. López-Alcalde J, Yan Y, Witt CM, Barth J. Current State of Research About Chinese Herbal Medicines (CHM) for the Treatment of Coronavirus Disease 2019 (COVID-19): A Scoping Review. J Altern Complement Med. 2020 Jul;26(7):557-570. doi: 10.1089/acm.2020.0189. Epub 2020 Jun 24. PMID: 32589449. 8.Matveeva T, Khafizova G, Sokornova S. In Search of Herbal Anti-SARS-Cov2 Compounds. Front Plant Sci. 2020 Nov 16;11:589998. doi: 10.3389/fpls.2020.589998. PMID: 33304368; PMCID: PMC7701093.