بررسی ویژگی‌های روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه سرمایه روانشناختی-24 (PCQ–24) در یک واحد نظامی

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان

مرکز تحقیقات علوم رفتاری، پژوهشکده سبک زندگی، دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌‌ الله (عج)، تهران، ایران

چکیده

زمینه و هدف: سرمایه روانشناختی یک ظرفیت روانشناختی مثبت است و چهار مؤلفه خودکارآمدی، امید، تاب‌آوری و خوش‌بینی را در بر می‌گیرد. پرسشنامه سرمایه روانشناختی متداول‌‌ترین معیار برای ارزیابی سرمایه روانشناختی در محیط کار است. هدف از این مطالعه بررسی ساختار عاملی و ویژگی‌‌های روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه سرمایه روانشناختی-24 (PCQ–24) بود.
روش‌‌ها: این مطالعه از نوع پژوهش‌‌های توصیفی و روانسنجی محسوب می‌‌گردد. جامعه آماری این مطالعه یکی از واحدهای نظامی مستقر در تهران بود. از این جامعه بر اساس ملاک‌‌های ورود و خروج، 310 نفر به روش نمونه‌‌گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار‌‌های مورد استفاده شامل پرسشنامه سرمایه روانشناختی 24 آیتمی (PCQ–24)، مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس (DASS-42) و مقیاس رضایت شغلی عمومی (GJSS) بود. ساختار عاملی پرسشنامه با استفاده از روش تحلیل عامل تأییدی مورد بررسی قرار گرفت. همچنین روایی واگرا با پرسشنامه DASS-42 و روایی همگرا با پرسشنامه رضایت شغلی مورد بررسی قرار گرفت و به منظور تعیین اعتبار نیز از روش‌‌های آزمون-باز‌‌آزمون و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. داده‌‌های گردآوری‌‌شده، با استفاده از نرم‌‌افزار SPSS نسخه 25 و  AMOS نسخه 22 تجزیه و تحلیل شد.
یافته‌‌ها: نتایج حاصل از تحلیل عامل تأییدی، مدل سلسله مراتبی این پرسشنامه را تأیید کرد که چهار عامل‌ مرتبه یک توسط عامل‌ مرتبه بالاتر (سرمایه روانشناختی) تبیین می‌شوند (0/03=RMSEA، 99/0=TLI، 0/99=CFI، 0/90=GFI، 1/46=x2/df). همبستگی نمره کل پرسشنامه سرمایه روانشناختی با افسردگی (0/54-)، اضطراب (0/40-)، استرس (0/40-) و رضایت شغلی (0/49) معنی‌‌دار بود (0/01>P < /span>). همچنین، همسانی درونی عوامل استخراج شده به روش آلفای کرونباخ از 0/85 تا 0/89 بود و اعتبار بازآزمایی پس از فاصله 4 هفتگی تأیید شد (سرمایه روانشناختی: 80/0=r ، 0/01>P < /span>).
نتیجه‌‌گیری: بر اساس نتایج تحقیق حاضر، پرسشنامه سرمایه روانشناختی 24 آیتمی (PCQ–24) ابزاری مناسب با خصوصیات روانسنجی قابل قبول در بین کارکنان است.

کلیدواژه‌ها


1. Luthans F, Youssef CM. Human, social, and now positive psychological capital management: Investing in people for competitive advantage. Organizational Dynamics. 2004; 33(2), 143–160. doi: 10.1016/j.orgdyn.2004.01.003 2. Luthans F, Avey JB, Patera JL. Experimental analysis of a web-based training intervention to develop positive psychological capital. Academy of Management Learning & Education. 2008;7(2):209-21.doi: 10.5465/amle.2008.32712618 3. Luthans F, Avolio BJ, Avey JB, Norman SM. Positive psychological capital: Measurement and relationship with performance and satisfaction. Personnel Psychology. 2007;60(3):541-72. doi: 10.1111/j.1744-6570.2007.00083.x 4. Luthans F, Youssef CM. Emerging positive organizational behavior. Journal of management. 2007;33(3):321-49. doi:10.1177/0149206307300814 5. Luthans F, Youssef CM, Avolio BJ. Psychological capital: Developing the human competitive edge. New York; United States: Oxford University Press; 2007. doi:10.1093/acprof:oso/9780195187526.001.0001 6. Sapyaprapa S, Tuicomepee A, Watakakosol R, editors. Validation of psychological capital questionnaire in Thai employees. Proceedings of the Asian Conference on Psychology and the Behavioral Sciences, Japan; 2013; 394-399. Available from: https://papers.iafor.org/submissionacp2013_0328/ Accessed Oct 14,2021. 7. Pillay K, Buitendach JH, Kanengoni H. Psychological capital, job demands and organisational commitment of employees in a call centre in Durban, South Africa. SA Journal of Human Resource Management. 2014;12(1):1-13. doi: 10.4102/sajhrm.v12i1.599 8. Stajkovic AD, Luthans F. Behavioral management and task performance in organizations: conceptual background, meta‐analysis, and test of alternative models. Personnel Psychology. 2003;56(1):155-94. doi: 10.1111/j.1744-6570.2003.tb00147.x 9. Luthans F, Vogelgesang GR, Lester PB. Developing the psychological capital of resiliency. Human Resource Development Review. 2006;5(1):25-44. doi:10.1177/1534484305285335 10. Luthans F, Avey JB, Avolio BJ, Peterson SJ. The development and resulting performance impact of positive psychological capital. Human resource development quarterly. 2010;21(1):41-67. doi: 10.1002/hrdq.20034 11. Alessandri G, Borgogni L, Consiglio C, Mitidieri G. Psychometric Properties of the Italian Version of the Psychological Capital Questionnaire. International Journal of Selection and Assessment. 2015;23(2):149-59. doi: 10.1111/ijsa.12103 12. Rego A, Sousa F, Marques C, e Cunha MP. Authentic leadership promoting employees' psychological capital and creativity. Journal of business research. 2012;65(3):429-37. doi: 10.1016/j.jbusres.2011.10.003 13. Azanza G, Dominguez AJ, Moriano JA, Molero FJ. Positive psychological capital. Validation of the Spanish version of the PCQ questionnaire. Anales de Psicología. 2014;30(1):295-302. doi: 10.6018/analesps.30.1.153631 14. Avey JB. The left side of psychological capital: New evidence on the antecedents of PsyCap. Journal of Leadership & Organizational Studies. 2014;21(2):141-9. doi: 10.1177/1548051813515516 15. Görgens-Ekermans G, Herbert M. Psychological capital: Internal and external validity of the Psychological Capital Questionnaire (PCQ-24) on a South African sample. SA Journal of Industrial Psychology. 2013;39(2):1-12. doi: 10.4102/sajip.v39i2.1131 16. Grobler A, Joubert YT. Psychological Capital: Convergent and discriminant validity of a reconfigured measure. South African Journal of Economic and Management Sciences. 2018;21(1):1-14. doi: 10.4102/sajems.v21i1.1715 17. Sahoo BC, Sia SK. Psychological capital and organisational commitment: Nature, structure and relationship in an Indian sample. Asia-Pacific Journal of Management Research and Innovation. 2015;11(3):230-44. doi: 10.1177/2319510X15588386 18. Antunes AC, Caetano A, Pina e Cunha M. Reliability and construct validity of the Portuguese version of the Psychological Capital Questionnaire. Psychological Reports. 2017;120(3):520-36. doi: 10.1177/0033294116686742 19. Ugwu CC, Ogbeide EDO, Uhiara AC. Psychological Capital (Psycap) in Nigeria: Adaptation of Luthan’ s Postive Psychological Capital Questionnaire (Pcq-24) for Nigerian Samples. International Journal of Advance Study and Research Work. 2019;1(7). doi: 10.5281/zenodo.1466897 20. Cid DT, Martins MdCF, Dias M, Fidelis ACF. Psychological Capital Questionnaire (PCQ-24): Preliminary Evidence of Psychometric Validity of the Brazilian Version. Psico-USF. 2020;25(1):63-74. doi: 10.1590/1413-82712020250106 21. Lupșa D, Vîrgă D. Psychological Capital Questionnaire (PCQ): Analysis of the Romanian adaptation and validation. Psihologia Resurselor Umane. 2018;16(1):27-39. doi: 10.1037/t06483-000 22. Lee H-M, Chou M-J, Wu H-T. Development and validation of Chinese-version Psychological Capital Questionnaire of preschool teachers. European Journal of Psychological Research Vol. 2016;3(2): 1-11. 23. DeVellis RF. Scale development: Theory and applications. 4th ed. Thousand Oaks, United States: Sage; 2017. 24. Lovibond PF, Lovibond SH. The structure of negative emotional states: Comparison of the Depression Anxiety Stress Scales (DASS) with the Beck Depression and Anxiety Inventories. Behaviour Research and Therapy. 1995;33(3):335-43. doi:10.1016/0005-7967(94)00075-u 25. Fathi Ashtiani A, Dastani M. Psychological tests: assessing personality and mental health. 1st ed.Tehran: Be'sat; 2016:27-44. [In Persian] 26. Macdonald S, Maclntyre P. The generic job satisfaction scale: Scale development and its correlates. Employee Assistance Quarterly. 1997;13(2):1-16. doi:10.1300/J022v13n02_01 27. Golparvar M, Taleb M. Mediating role of job satisfaction on the relationship between compulsory citizenship behaviors and organizational citizenship behaviors. Contemporary Psychology. 2016;11(1):33-46. [In Persian] 28. Hair JF, Black WC, Babin BJ, Anderson RE, Tatham R. Multivariate data analysis . 7th ed. New Jersey(NJ): Pearson Prentice Hall; 2010. 29. Liu L, Pang R, Sun W, Wu M, Qu P, Lu C, et al. Functional social support, psychological capital, and depressive and anxiety symptoms among people living with HIV/AIDS employed full-time. BMC Psychiatry. 2013;13(1):324. doi: 10.1186/1471-244X-13-324 30. Demir S. The Relationship between Psychological Capital and Stress, Anxiety, Burnout, Job Satisfaction, and Job Involvement. Eurasian Journal of Educational Research. 2018;75:137-53. doi: 10.14689/ejer.2018.75.8 31. Avey JB, Reichard RJ, Luthans F, Mhatre KH. Meta‐analysis of the impact of positive psychological capital on employee attitudes, behaviors, and performance. Human resource development quarterly. 2011;22(2):127-52. doi: 10.1002/hrdq.20070 32. Azad Manjiri M, Namani E. The Moderating Effect of Empathy on the Relation Psychological Capital with Depression and Anxiety Among Nurses. Journal of Sabzevar University of Medical Sciences. 2020;27(3):463-73. [In Persian] 33. Bradley K. Educators' positive stress responses: Eustress and psychological capital. College of Education Theses and Dissertations. 2014. Available from: https://via.library.depaul.edu/soe_etd/66 Accessed Oct 14,2021. 34. Hofmann SG, Sawyer AT, Fang A, Asnaani A. Emotion dysregulation model of mood and anxiety disorders. Depression and Anxiety. 2012;29(5):409-16. doi: 10.1002/da.21888 35. Boumparis N, Karyotaki E, Kleiboer A, Hofmann SG, Cuijpers P. The effect of psychotherapeutic interventions on positive and negative affect in depression: A systematic review and meta-analysis. Journal of affective disorders. 2016;202:153-62. doi: 10.1016/j.jad.2016.05.019 36. Clark LA, Watson D. Tripartite model of anxiety and depression: psychometric evidence and taxonomic implications. Journal of Abnormal Psychology. 1991;100(3):316-36. doi: 10.1037/0021-843X.100.3.316 37. Bakker DJ, Lyons ST, Conlon PD. An exploration of the relationship between psychological capital and depression among first-year doctor of veterinary medicine students. Journal of Veterinary Medical Education. 2017;44(1):50-62. doi: 10.3138/jvme.0116-006R 38. Shen X, Yang Y-L, Wang Y, Liu L, Wang S, Wang L. The association between occupational stress and depressive symptoms and the mediating role of psychological capital among Chinese university teachers: a cross-sectional study. BMC Psychiatry. 2014;14(1):329. doi: 10.1186/s12888-014-0329-1 39. Badran MA, Youssef-Morgan CM. Psychological capital and job satisfaction in Egypt. Journal of Managerial Psychology. 2015; 20(3):354-70. doi: 10.1108/JMP-06-2013-0176 40. Locke EA, Latham GP. Building a practically useful theory of goal setting and task motivation: A 35-year odyssey. American Psychologist. 2002;57(9):705. doi: 10.1037/0003-066X.57.9.705 41. Carver CS, Scheier MF. Themes and issues in the self-regulation of behavior. In: R. S. Wyer, Jr. Perspectives on behavioral self-regulation: Advances in social cognition, 1st Ed. New York, US: Psychology Press; 2012. p. 1-105. doi: 10.4324/9781410601186 42. Kim-Prieto C, Diener E, Tamir M, Scollon C, Diener M. Integrating the diverse definitions of happiness: a time-sequential framework of subjective well-being. In: Delle Fave A. (eds) The Exploration of Happiness. Happiness Studies Book Series. Dordrecht, Netherlands: Springer; 2013. p. 47-75. doi: 10.1007/978-94-007-5702-8_4 43. Masten AS, Cutuli JJ, Herbers JE, Reed M-GJ. Resilience in development. Oxford handbook of positive psychology, 2nd ed. Oxford library of psychology. New York (NY), United State: Oxford University Press; 2012. p. 117-31. doi:10.1093/oxfordhb/9780195187243.013.0012