1
دانشیار، گروه روان شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
2
دانشجوی دکتری تخصصی روانشناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
چکیده
زمینه و هدف: جنگ علاوه بر پیامدها و مشکلات جسمی و روانی برای جانبازان، اثرات نامطلوبی بر همسران آنها میگذارد و آنان را در معرض مشکلات و استرسهایی قرار میدهد. لذا، هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهنآگاهی بر سازگاری زناشویی، حس انسجام و انعطافپذیری روانشناختی همسران جانبازان بود.
روش‌ها: این پژوهش یک مطالعه نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون– پسآزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری مورد بررسی همه همسران جانبازان تحت پوشش بنیاد شهید و امور ایثارگران شهر کرمانشاه در سال 1397 بود که تعداد 28 نفر به شیوه نمونهگیری در دسترس انتخاب گردید و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند (14 نفر گروه آزمایش و 14 نفر گروه گواه). ابتدا از هر دو گروه آزمایش و گواه، پیشآزمون مربوط به پرسشنامههای سازگاری زناشوییLocke-Wallace (1959)، حس انسجام Antonovsky (1987) و پذیرش و عمل-نسخه دومBond و همکاران (2007)، انجام شد، سپس مداخله کاهش استرس مبتنی بر ذهنآگاهی به مدت 8 جلسه 90 دقیقهای به مدت 2 ماه، برای گروه آزمایش اجرا شد، در حالی که گروه گواه هیچ درمانی دریافت ننمود. پس از اتمام مداخله، از هر دو گروه آزمایش و گواه پسآزمون و مجدداً سه ماه بعد، از هر دو گروه، پیگیری مربوط به همین پرسشنامهها به عمل آمد.
یافته‌ها: میانگین سنی گروه آزمایش 37/3±85/48 و گروه گواه 92/2±64/49 بود. تحلیل واریانس با اندازهگیری مکرر نشان داد درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهنآگاهی بر افزایش سازگاری زناشویی، انعطافپذیری روانشناختی (05/0>p) و حس انسجام (001/0>p) تأثیر معنیداری داشته است. این نتایج در مرحله پیگیری نیز حفظ گردید.
نتیجه‌گیری: درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهنآگاهی، یک برنامه درمانی کارآمد برای ارتقاء سازگاری زناشویی، حس انسجام و انعطافپذیری روانشناختی همسران جانبازان است. لذا به منظور افزایش سطح کیفیت زندگی همسران جانبازان، لازم است زمینه بکارگیری برنامه مداخلهای کاهش استرس مبتنی بر ذهنآگاهی فراهم شود.
)