بررسی الگوی مصرف خون در بخشهای مراقبت های ویژه بیمارستان امام حسین (ع) در مقایسه با استانداردهای بین المللی طی سالهای 93-89

زمینه و هدف: تزریق خون به صورت گسترده برای بیماران بستری در بخش مراقبتهای ویژه مورد استفاده قرار می گیرد و پزشکان معمولا از غلظت هموگلوبین برای تصمیم گیری در مورد تزریق خون بهره می برند. در این راستا استراتژیهای مختلف تزریق خون از جمله تزریق خون آزاد (liberal) و محدود (restrictive) بر اساس آستانه غلظت هموگلوبین ارائه گردیده است. لذا با توجه به اهمیت تزریق خون در بخش مراقبتهای ویژه، مطالعه حاضر با هدف بررسی الگوهای مصرف خون در بخشهای مراقبتهای ویژه بیمارستان امام حسین (ع) در تهران طی سالهای 93-89 طراحی و اجرا شد.

روش‌ها: مطالعه حاضر از نوع توصیفی تحلیلی است که به صورت Historical Cohort در بخش مراقبتهای ویژه بیمارستان امام حسین (ع) اجرا شد. در این مطالعه پرونده تمام بیماران با سن بیشتر از 18 سال پذیرش شده به بخش مراقبتهای ویژه در سالهای 89 تا 93 بررسی شد. اطلاعات دموگرافیک و بالینی بیماران و اطلاعات مربوط به الگوی مصرف خون در چک لیست مربوطه جمع آوری شد. در پایان با روش های آماری مناسب، الگوی مصرف خون در بخشهای مراقبت های ویژه تعیین و گزارش شد و با استانداردهای بین الملی مقایسه گردید.

یافته‌ها: در مطالعه حاضر 654 بیمار بستری در ICU بررسی شدند که 327 نفر آنها دریافت خون داشتند و 327 نفر آنها دریافت خون نداشتند. از 327 بیماری که دریافت خون داشتند و در بخش مراقبتهای ویژه بستری بودند تعداد 62 بیمار (19 %) هموگلوبین کمتر از 7 داشتند و در واقع طبق استراتژی تزریق خون محدود، خون دریافت نموده بودند. تعداد 220 بیمار (2/67 %)، هموگلوبین بین 7 تا 10 داشتند و 45 بیمار (8/13 %)، هموگلوبین بیشتر از 10 داشتند. بیمارانی که دریافت خون داشتند، بطور معنی داری روزهای بیشتری را در بخش ای سی یو بستری بودند و روزهای بیشتری تحت مکانیکال ونتیلاسیون بودند (001/0p=). در مطالعه حاضر 58 بیمار آنمی داشتند که همه این بیماران در گروه با هموگلوبین کمتر از 7 بودند. میزان مرگ ثبت شده در بین گروه های مورد مطالعه اختلاف معنی داری نداشت (56/0p=)، اگرچه درصد بیشتری از مرگ ها در بیماران با هموگلوبین کمتر از 7 ثبت شد.

نتیجه‌گیری: در مطالعه حاضر 19% بیمارانی که دریافت خون داشتند، هموگلوبین کمتر از 7 داشتند و طبق استراتژی تزریق خون به صورت محدود انجام شده بود. از سویی پیامدهای بالینی تزریق خون در بیماران با سطح هموگلوبین مختلف، اختلاف معنی داری با یکدیگر نداشت. همچنین بنظر می رسد در ایران مصرف محصولات خون بر اساس استراتژی استاندارد و بین المللی تزریق خون صورت نمی گیرد. با توجه به اهمیت تزریق خون در بخش مراقبتهای ویژه، انجام تمهیداتی جهت رعایت استراتژی های استاندارد ضروری می نماید.