اهداف: توکسین بوتولینوم به‌عنوان قوی‌ترین توکسین شناخته می‌شود. این توکسین علاوه بر کاربردهای درمانی در پزشکی (بوتاکس)، تهدیدی در جنگ‌های زیستی و بیوتروریسم است. تهیه آنتی‌بادی علیه توکسین کلستریدیوم بوتولینوم تیپ A تا G علاوه بر کاربرد در شناسایی جدایه‌های کلستریدیوم بوتولینوم توکسیژنیک، در درمان مسمومیت ناشی از این توکسین نیز نقش دارد. هدف از این مطالعه، تولید آنتی‌توکسین کلستریدیوم بوتولینوم تیپ E بود. روش‌ها: برای ایمن‌سازی حیوانات آزمایشگاهی (مرغ، موش و خرگوش)، ابتدا توکسویید با ادجوانت کامل فروند به شکل زیرجلدی یا داخل ماهیچه‌ای تزریق و در یادآور اول تا سوم، توکسویید با ادجوانت ناقص فروند تزریق شد. در فواصل و پایان تزریقات، خونگیری به عمل آمد و تیتر آنتی‌بادی تولیدشده با استفاده از روش الایزا اندازه‌گیری شد. یافته‌ها: پس از تزریق هر یادآور، افزایش قابل‌ملاحظه‌ای در تیتر آنتی‌بادی سرم حیوانات آزمایشگاهی دیده شد. تیتر آنتی‌بادی توکسین کلستریدیوم بوتولینوم تیپ E در سرم مرغ، خرگوش و موش به بیش از 1:3200 افزایش یافت. پس از تخلیص آنتی‌بادی، مقدار کمتر از 156/0 میکروگرم آنتی‌بادی تخلیص‌شده موشی و مقدار کمتر از 312/0 میکروگرم آنتی‌بادی تخلیص‌شده خرگوشی قادر به شناسایی توکسین بود. نتیجه‌گیری: پس از تزریق توکسویید، آنتی‌بادی در بدن حیوان آزمایشگاهی افزایش می‌یابد. تولید آنتی‌توکسین اختصاصی برای تشخیص بوتولیزم، براساس واکنش بین آنتی‌ژن و آنتی‌بادی و همچنین برای درمان مسمومیت ضروری است.
)