مقدمه. بستری مجدد جانبازان در بیمارستان ها، از علل اصلی تحمیل هزینه های اقتصادی سنگین بر سیستم خدمات سلامت کشورها محسوب می شود، و کشف عوامل خطر ساز قابل کنترل بستری مجدد می تواند در جهت کاهش هزینه های سیستم سلامت موثر باشد. مطالعۀ حاضر با هدف بررسی عوامل مرتبط با بستری مجدد جانبازان شیمیایی مبتلا به بیماری مزمن ریه به دلیل تشدید علایم انجام شد. مواد و روش ها. در مطالعۀ آینده نگر حاضر، 96 جانباز شیمیایی از میان ساکنین سردشت در سال 1385 به روش تصادفی ساده برای شرکت در مطالعه انتخاب شدند و برای بروز بستری مجدد (2 بار یا بیشتر طی6 ماه) به دلیل تشدید علایم ریوی مورد پیگیری قرار گرفتند. مشخصات دموگرافیک (سن، جنس، وضعیت تأهل، سطح درآمد ماهیانه و سطح تحصیلات)، یافته های اسپیرومتری (VC Predicted ، FEV1 Predicted و FVC Predicted)، کوموربیدیتی جسمی (Ifudu)، شدت علایم اضطراب و افسردگی (HADS) و همچنین شاخص تودۀ بدنی (BMI) در کلیۀ شرکت کنندگان ثبت گردید. عوامل خطرساز بستری مجدد به دلیل تشدید علایم ریوی در جمعیت مورد مطالعه با استفاده از رگرسیون چند متغیره مورد بررسی قرار گرفت. نتایج. از کل افراد مورد مطالعه، در طی شش ماه، 23 نفر (24%) دچار بستری مجدد به دلیل تشدید علایم ریوی شدند. بستری مجدد جانبازان شیمیایی به دلیل تشدید علایم با سن (016/0=P)، جنس (05/0=P)، نمرات کوموربیدیتی (008/0=P) شدت علایم اضطرابی (05/0=P) و افسردگی (05/0=P) همبستگی معنی دار آماری را نشان داد. بستری مجدد با مقادیر VC predicted (717/0=P)، FVC predicted (664/0=P) و FEV1 predicted (353/0=P) ارتباط آماری معنی داری نشان نداد. عوامل پیش بینی کنندۀ بستری مجدد در مبتلایان به بیماری انسدادی مزمن ریه نمرات کوموربیدیتی (007/0=P) و اضطراب (040/0=P) بودند که طبق فرمول زیر بستری مجدد را پیش بینی می کردند: Logit(readmission) = 0.19 * comorbidity (unit) + 0.15 * anxiety (unit) – 3.93 بحث. بر اساس یافته های مطالعۀ حاضر، میزان ابتلا به بیماری های همزمان جسمی و همچنین شدت علایم اضطرابی عامل خطرساز بستری مجدد جانبازان شیمیایی مبتلا به بیماری مزمن ریوی را به دلیل تشدید علایم محسوب می شوند. توجه به چنین متغیرهایی، مدیران بهداشتی جانبازان را در رویکرد به کاهش هزینه های گزاف تحمیلی ناشی از بستری های مکرر جانبازان شیمیایی کمک خواهد رساند.
)