مقدمه. همواره درگیری نظامی و جنگ، مشکلات روان‌شناختی را به‌همراه داشته است. مفهوم مداخلات به موقع روان‌شناختی در زمان وقوع حوادث آسیب‌رسان (روان‌خراش) از جنگ جهانی اول مد نظر بوده است. لذا، هدف این مقاله مروری بررسی و ارایه اصول رسیدگی به مشکلات روانی در مناطق جنگی است. روش‌ها. اقدامات پیشگیرانه روان‌شناختی به‌منظور کاهش شدت اختلالات روان‌شناختی پس از وقوع ضربه‌های روانی می‌تواند به سه دسته تقسیم شود: 1- پیشگیری اولیه شامل گزینش، ایجاد آمادگی و آموزش افرادی‌که احتمالاً با حوادث آسیب‌رسان مواجه خواهند شد. 2- پیشگیری ثانویه شامل تکنیک‌های متنوع روان‌شناختی است که بلافاصله یا با فاصله کوتاه پس از حادثه آسیب‌رسان ارایه می‌گردد که شناخته شده‌ترین آنها بازگویی شناختی ( Psychological Debriefing ) است. 3- سومین نوع مداخله شامل درمان PTSD و دیگر اختلالات همراه آن است. نتایج. بررسی اصول رسیدگی به مشکلات روانی در میادین جنگ نشان می‌دهد که در جنگ جهانی اول روان‌پزشکان تدابیری برای درمان موج انفجار ( Shell Shock ) پیشنهاد نمودند و امروزه نحوه مداخلات روان‌شناختی استانداردی برای واکنش‌های ناشی از استرس جنگ ( Combat Stress Reaction ) وجود دارد. این مداخلات بر پنج اصل اساسی استوار است. بحث. مشخص‌شدن پایان مأموریت در واقع زمانی را نشان می‌داد که استرس فرد به پایان می‌رسید. اطلاع فرد از زمان پایان مأموریت خود و اتمام استرس‌های مربوط به آن ظاهراً باعث می‌شد؛ تحمل او را در مقابل موقعیت‌های خطرناک بالا ببرد. کلاً مأموریت یک‌ساله موجب کاهش مصدومین روانی ناشی از جنگ شد.
)